9 ปีน้ำมันรั่วกลางทะเลอ่าวไทย ยังชดใช้ความเสียหายแก่ชาวประมง ไม่แล้วเสร็จ

วันนี้ เมื่อ 9 ปี ก่อน เกิดเหตุน้ำมันดิบ บริษัท.พีทีที โกลบอล เคมิคอล รั่วไหลจากท่อส่งกลางทะเลอ่าวไทย จังหวัดระยอง ทำให้น้ำมันดิบอย่างน้อยประมาณ 5 หมื่นลิตร กระจายตัวครอบคลุมพื้นที่ 9 ตารางกิโลเมตร ซึ่งนอกจากอ่าวพร้าว บนเกาะเสม็ดจะเป็นพื้นที่ได้รับผลกระทบจากน้ำดิบที่พัดขึ้นอ่าวมากที่สุดแล้ว ยังกระทบต่อชาวประมง ผู้ค้าอาหารทะเล และธุรกิจท่องเที่ยว

วันนี้ที่ระยอง มีการจัดเวทีเสวนา 9 ปีเหตุน้ำมันรั่ว ซึ่งพบว่าการชดใช้ค่าเสียหายต่ออาชีพประมง ยังไม่แล้วเสร็จ โดยมีชาวประมงกว่า 400 คน ที่คดีทางแพ่งยังอยู่ในชั้นฏีกา แม้จะผ่านมาถึง 9 ปีแล้วก็ตาม คุณมนตรี อุดมพงษ์ ลงพื้นที่ มีรายละเอียดครับ

แม้จะไม่ถึงกับคึกคักจนเรียกได้ว่ามีชีวิตชีวา แต่อย่างน้อยเรือประมงพื้นบ้านเหล่านี้ที่หาดสวนสน ต.แกลง อ.เมืองระยอง ก็ยังพอได้ออกทะเลอยู่บ้าง ทำให้พอมีรายได้เลี้ยงครอบครัว แม้ว่าจะสัตว์น้ำที่จับได้จะน้อยลงไปทุกวัน

นายสุวิทย์ จิตรจันทึก เป็นชาวนครราชสีมา ที่มาปักหลักเป็นชาวประมงที่ระยองหลายสิบปี ชนิดสัตว์น้ำที่เขาถนัด คือจับหมึก นี่คืออาชีพที่หล่อเลี้ยงครอบครัว

สุวิทย์ เป็นชาวประมงพื้นบ้านเหมือนคนอื่นๆ ที่ได้รับผลกระทบจากเหตุน้ำมันของบริษัท พีทีที โกลบอลเคมิคอล รั่วลงทะเลเมื่อ ๙ ปีก่อน ทำให้อาชีพประมงของเขาหยุดไปหลายเดือน และแม้ว่าตอนนี้เรือจะออกทะเลได้ แต่สัตว์น้ำหายาก ไม่เป็นไปตามฤดูกาลที่ควรจะเป็น

ที่จริงแล้วชาวประมงกลุ่มนี้ ได้รับเงินที่เรียกว่าชดใช้ค่าเสียหายจากผู้ก่อให้เกิดมลพิษในช่วงนั้นราว คนละ 3 หมื่นบาท และไม่ได้ยื่นฟ้องต่อศาลด้วย เพราะหลงเชื่อกลุ่มคนที่มากล่อมว่า ให้รับเงินก้อนดังกล่าวโดยไม่ต้องฟ้องร้อง และหากผู้ฟ้องกว่า 400 กว่าคนที่ฟ้องไปแล้วชนะ ชาวประมงกลุ่มนี้ก็มีสิทธื ได้เงินด้วย ทั้งที่ความจริงแล้วไม่ใช่

บทเรียนจากการเสียโอกาสที่จะได้เงินชดใช้ค่าเสียหายจากน้ำมันรั่วเมื่อ 9 ปีที่แล้ว ทำให้เหตุน้ำมันรั่วอีกเมื่อเดือนมกราคมปีนี้ ชาวประมงกลุ่มนี้ เลือกที่จะรับเงินชดใช้เบื้องต้น และเดินหน้าร่วมฟ้องร้องซ้ำอีก แม้ครั้งนี้จะมีเอกสารจากบริษัทส่งถึงชาวบ้านแบบมีพิรุธว่า หากรับเงินไปแล้ว ห้ามฟ้องร้องอีก ก็ตาม

อีกด้านหนึ่งยังมีผู้ได้รับผลกระทบทั้งชาวประมงและผู้ค้าขายอาหารทะเล รวม 429 คน ฟ้องแพ่งเรียกค่าเสียหาย จากผลกระทบของน้ำมันรั่วตั้งแต่ 9 ปีก่อน ซึ่งศาลชั้นต้นพิพากษาให้บริษัทจ่ายเงินให้ชาวประมงโดยคิดผลบกระทบ 3 เดือน เป็นเงิน 9 บาทต่อคน และสำหรับแม่ค้า 6 หมื่นบาท และศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จ่ายเงินเพิ่มเป็น 1 แสน 2 หมื่นบาท สำหรับชาวประมง และเพิ่มจาก 6 หมื่นบาท เป็น 9 หมื่นบาท สำหรับผู้ค้าขาย แต่ถึงอย่างนั้นกลุ่มผู้ฟ้องร้องก็อยู่ระหว่างยื่นฏีกา เพราะเห็นว่าเป็นค่าชดใช้ที่น้อยกว่าผลกระทบที่เกิดขึ้นจริง

จนถึงขณะนี้คดีฟ้องทางแพ่งเรียกค่าเสียหาย ยังอยุ่ในชั่นฏีกา แม้ว่าชาวประมงบางส่วนจะรับเงินตามจำนวนที่ศาลอุทธณ์พิพากษาให้ไปแล้ว แต่ก็ไม่ตัดสิทธิ์ของการฏีกา ขณะที่คดีทางปกครอง ที่ชาวบ้านฟ้องเจ้าหน้าที่รัฐ รวม 6 หน่วยงาน นำโดยผู้ว่าราชการจังหวัดระยองนั้น ศาลปกครองระยองยกฟ้อง เพราะเห็นว่า หน่วยงานที่ถูกฟ้อง ไม่ได้ละเลยต่อการปฏิบัติหน้าที่ ทั้งการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าเมื่อเกิดเหตุ และมีการติดตามแก้ปัญหา แต่กลุ่มผู้ฟ้อง ก็ยื่นต่อศาลปกครองสูงสุดแล้วเช่นกัน มนตรี อุดมพงษ์ ข่าว 3 มิติ รายงาน