เปิดหลักฐาน 'วินโพรเสส ระยอง' เทน้ำสารเคมีลงดิน สร้างผลกระทบชุมชนมาหลายปี

สิ่งที่ชาวบ้านผู้ได้รับผลกระทบจากโรงงานวินโพรเสส เรียกร้องด่วนที่สุดเวลานี้ ต่อทุกฝ่ายที่ลงพื้นที่บ้านหนองพะวา จ.ระยอง คือการให้ย้ายกากสารเคมีออกจากพื้นที่โดยเร็ว โดยเฉพาะหลังเกิดเพลิงไหม้ จนทำให้อาคารโรงงานเสียหายไปแล้ว หากฝนตกหนักจะเกิดการชะล้างรุนแรงเข้าสู่ชุมชน



และล่าสุดที่อบจ.ระยอง ขุดบ่อขนาดใหญ่ เพื่อหวังจะรองรับน้ำฝนในระยะเร่งด่วน ขณะเดียวกันก็ทำให้เห็นปรากฎการณ์ที่น่ากังวลใจอย่างยิ่ง เพราะมีน้ำสารเคมีไหลซึมในบ่อ แสดงให้เห็นว่ามีการลักลอบเทสารเคมีลงพื้นดินเหล่านี้มานานเพียงใด และดินปนเปื้อนสารเคมีที่ขุดขึ้นมาใหม่ จะสร้างผลกระทบเพิ่มเติมด้วยหรือไม่



คราบน้ำปนเปื้อนสารเคมี สีดำ กลิ่นเหม็นฉุน ที่ไหลอาบผืนดินบริเวณที่ขุดบ่อใกล้กับโกดังหลังที่ 5 ของโรงงานวินโพรเสส จ.ระยอง สร้างความตกตะลึงและความกังวลให้ชุดปฏิบัติการแก้สถานการณ์ในตอนนี้



เพราะยิ่งขุดลึกลงไปมากกว่า 5 เมตร น้ำก็ยังซึมไม่หยุด และกินพื้นที่เป็นบริเวณกว้าง ปนเปื้อนไปกับผืนดินที่ขุดขึ้นมาด้วย



นี่อาจจะทำให้หลายฝ่ายได้เห็นร่วมกันและอาจตั้งข้อสงสัยได้ว่า เป็นไปได้หรือไม่ ที่มีการลักลอบเทสารเคมีหลายชนิดที่ควรจะถุกนำไปกำจัดอย่างถูกต้อง และจะถือเป็นหลักฐานใหม่ในข้อสันนิษฐานนั้น



อย่างไรก็ตาม เจ้าหน้าที่กรมโรงงานอุตสาหกรรมบางคน มูลนิธิบูรณะนิเวศน์ ชาวบ้านบางส่วนและทีมข่าว 3มิติเอง ตั้งข้อสังเกตมาก่อนหน้นี้นานแล้วว่า เป็นไปได้หรือไม่ที่จะมีการลักลอบเทน้ำสารเคมี ลงตามระบบบ่อ บ่อ หรือหลุม และฝังกลบโดยตรงในบริเวณนี้และสะสมมาหลายปี



และแน่นอนว่าย่อมจะมีคำถามว่า ผู้ประกอบการจะนำกากสารเคมีเหล่านี้มาจากที่ใดและจะทำเช่นนั้นทำไม คำตอบคือโรงงานแห่งนี้ ถูกดำเนินคดีและศาลตัดสินลงโทษมาแล้ว ในความผิดครอบครองวัตถุอันตรายโดยไม่ได้รับอนุญาต โดยเฉพาะสารจำพวกกรดเข้มข้น ซึ่งมีสีและกลิ่นตรงกับที่เก็บไว้ในบ่อซีเมนต์ ในหลายๆโกดังนี้



และไม่ใช่เฉพาะในบ่อที่ขุดขึ้นมาใหม่แล้วพบการปนเปื้อนเท่านั้น แม้แต่ผืนดินบริเวณที่กำลังถูกใช้เทกองดิน เพื่อรอนำดินไปทำคันขอบบ่อด้วยนั้น บริเวณนี้เมื่อปี 2556 ก็พบการ ลักลอบฝังถังสารเคมีจำนวนมากเช่นกัน แม้แต่ในวันที่เกิดเพลิงไหม้ เมื่อ 22 เมษายน บริเวณนี้ก็ยังมีประกายไฟผุดขึ้น จนต้องนำดินมากลบทับไว้



ก่อนหน้านี้ที่จะเริ่มปฎิบัติการขุดบ่อในโรงงานนั้น ข่าว 3 มิติ เดินสำรวจรอบๆโรงงานหลังเกิดเพลิงไหม้วินโพรเสส 7 วัน จะพบคราบน้ำสารเคมี และน้ำที่ใช้ดับเพลิง ไหลไปตามร่องระบายน้ำของโรงงาน ซึ่งทางระบายน้ำนี้เชื่อมต่อกันทุกโกดัง



แน่นอนว่าเดิมทีเจ้าของโรงงาน ที่ประกอบกิจการอื่น ทำรางนี้ไว้เพื่อเป็นช่องทางระบายน้ำฝน แต่หลังจากถูกใช้เก็บกากสารเคมีอันตราย ก็ถูกตั้งข้อสังเกตุว่าก่อนหน้านี้หลายปีนั้น มีการเทสารเคมีลงในรางระบายน้ำนี้โดยตรงหรือไม่ โดยเฉพาะเดินสำรวจตามทิศทางกาของระบายน้ำ ก็พบว่าไปสิ้นสุดที่บ่อเก็บน้ำ ที่เรียกกันว่าบ่อดำ เพราะมีน้ำกรดกัดแก้วเข้มข้นอยู่นั่น



บ่อนี้ บริษัท SK อินเตอร์เคมิคอล ที่รับจ้างกำจัดน้ำเสียตามคำสั่งศาล เคยรายงานต่อที่ประชุมของกรมโรงงานอุตสาหกรรมว่า ยิ่งบำบัดเท่าไหร่ ค่า PH ของกรด ก็ยิ่งเข้มข้น ซึ่งขณะนั้นตั้งข้อสันนิษฐานว่า เป็นไปได้หรือไม่ที่การเทกากสารเคมีลงบ่อน้ำโดยตรง เพราะทำให้การบำบัดไม่เป็นผล



จนกระทั่งวันนี้ที่เห็นชัดเจนแล้วว่า บ่อดินที่ขุดใหม่ ติดกับบ่อดำที่บำบัดแล้วไม่ได้ผลนั้น ก็มีน้ำสารเคมีไหลมาปนเปื้อนด้วย



อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการขุดบ่อนี้ที่ลึกนี้มีจุดประสงค์ที่ดี เพื่อรองรับน้ำฝนที่จะชะล้างสารเคมีในโกดังให้ลงบ่อ แต่ปริมาณดินจำนวนมากที่ขุดมาเพื่อนเตรียมนำไปเสริมคันบ่อที่ 2-3-4 นั้น ล้วนแต่ถูกปนเปื้อนหรือคลุกเคล้ากับสารเคมีที่อยู่ใต้ดินแล้วหรือไม่ และกรณีที่ไม่ได้ตรวจจัดการปนเปื้อนในดินก่อน หากนำไปคันบ่อแล้วถูกชะล้างจากน้ำฝนลงสู่หนองพะวา หรือที่สาธารณะอื่นๆด้วยแล้ว จะมีการปนเปื้อนเพิ่มอีกหรือไม่ นี่เป็นหนึ่งในประเด็นที่ต้องกังวลเช่นกัน