พรุ่งนี้! ศาลระยองนัดฟังคำพิพากษาคดีแพ่ง กรมควบคุมมลพิษ ฟ้อง บ.วิน โพรเสส 1,700 ล้านบาท

ศาลจังหวัดระยอง นัดฟังคำพิพากษาคดีแพ่งวันพรุ่งนี้ ในคดีที่กรมควบคุมมลพิษ ฟ้องบริษัท วิน โพรเสส จำกัด อำเภอบ้านค่าย จังหวัดระยอง กรณีพบการปนเปื้อนของสารเคมี อันตรายทั้งในและนอกโรงงาน ลงผืนดินและแหล่งน้ำสาธารณะ ซึ่งมีหลักฐานว่ามีแหล่งกำเนิดมาจากโรงงานดังกล่าว โดยกรมควบคุมมลพิษเรียกค่าเสียหาย เพื่อชดเชยสภาพ แวดล้อม เป็นเงินกว่า 1,700 ล้านบาท และก่อนที่จะฟังคำพิพาษาวันพรุ่งนี้


ผลกระทบจากกากอุตสาหกรรมประเภทสารเคมี ที่บริษัทวินโพรเสส อ.บ้านค่าย จ.ระยอง ลักลอบครอบครองเก็บไว้โดยไม่ได้รับอนุญาต ก่อปัญหาให้ชาวบ้านหนองพะวา ต.บางบุตร อ.บ้านค่าย นับจากที่เริ่มกิจการราวปี 2554 เป็นต้นมา ที่เป็นเช่นนั้นเพราะโรงงานไม่ได้รับอนุญาตให้ครอบครองกากอุตสาหกรรมที่จัดอยู่ในกลุ่มวัตถุอันตราย ตามกฎหมาย วัตถุอันตราย และนอกจากนี้ลักลอบเก็บโดยไม่ได้รับอนุญาตแล้ว ยังพบการสารเคมีปนเปื้อนสภาพแวดล้อมทั้งในและนอกโรงงาน


จะว่าไปแล้ว ชาวบ้านคัดค้านตั้งแต่การตั้งโรงงานรีไซเคิลกากอุตสาหกรรมอันตรายด้วยซ้ำ จนปี2563 ที่บริษัทวินโพรเสส แจ้งยุติประกอบกิจการ /ท่ามกลางข้อร้องเรียนและผลกระทบที่เกิดขึ้นจากกากสารเคมี ในปี 2563 กรมควบคุมมลพิษ ลงพื้นที่เก็บตัวอย่างสารเคมีที่ปนเปื้อนในดิน แหล่งน้ำ ทั้งในและนอกโรงงาน


ผลการตรวจสอบและตรวจวัดโดย กรมควบคุมมลพิษ พบข้อมูลที่สำคัญ คือ

1.คุณภาพน้ำที่ไหลผ่านโรงงาน มีสภาพเป็นกรดเกินค่ามาตรฐาน สาเหตุมาจากการฝังกลบของเสียปนเปื้อนสารเคมีในโรงงาน และซึมสู่แหล่งน้ำสาธารณะ

2. ผลตรวจตัวอย่างน้ำผิวดินใกล้เคียงโรงงานทั้งหมด 8 จุด พบการปนเปื้อน 7 จุด

3. ผลตรวจคุณภาพน้ำภายในโรงงาน 2 จุด สภาพเป็นกรดสูงและพบค่าตะกั่วปนเปื้อน เกินมาตารฐาน รวมทั้งมีการปนเปื้อนโลหะหนักอื่นอีกหลายชนิด

4. คุณภาพน้ำใต้ดิน 12 จุด มีค่าสารหนูไม่เป็นไปตามค่ามาตรฐาน

5. บ่อน้ำในสวนยางพาราข้างโรงงาน ซึ่งเป็นของนายเทียบ สมานมิตร มีสภาพเป็นกรดสูง และ6. ผลตรวจตัวอย่างดิน 6 จุด มีสภาพเป็นกรดปานกลาง-รุนแรงมาก


นอกจากผลตรวจโดยกรมควบคุมมลพิษแล้ว กรมโรงงานอุตสาหกรรม ได้ฟ้องบริษัท วินโพรเสส จำกัด และกรรมการอีก 2 คน ในความผิดฐานครอบครองวัตถุอันตราย โดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งกรรมการของบริษัทวิน โพรเสส รับสารภาพ ศาลจังหวัดระยองได้พิพากษาโทษปรับ และโทษจำคุกให้รอลงอาญา พร้อมกับมีคำสั่งให้นำกากสารเคมี อันตรายไปกำจัด


ผลตรวจสอบโดยกรมควบคุมมลพิษ และคำสารภาพ กรณีครอบครองวัตถุอันตราย ที่กรมโรงงานอุตสาหกรรมเป็นผู้ฟ้องดำเนินคดี ทำให้กรมควบคุมมลพิษ ฟ้องดำเนินคดีทางแพ่งต่อบริษัทวินโพรเสส จำกัด ฐานเป็น แหล่งก่อกำเนิดของการรั่วไหลและแพร่กระจายมลพิษ ลงสู่บ่อน้ำของชาวบ้าน และแหล่งน้ำสาธารณะ ก่อให้เกิดการปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดิน เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม และเป็นสาเหตุให้พื้นที่การเกษตรบริเวณนั้นเสียหาย เข้าข่ายเป็นการกระทำผิดตามมาตรา 96 และมาตรา 97 แห่ง พ.ร.บ. ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ โดยคำฟ้อง เมื่อ 30 พฤศจิกาย 2565 เรียกค่าเสียหายทางแพ่ง รวมดอกเบี้ยเป็นเงิน 1,743,589,923.46 บาท เพื่อใช้ฟื้นฟูดินและน้ำที่ปนเปื้อนสารเคมีอันตราย และจากวันที่ยื่นคำฟ้องเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2565 เป็นต้นมา กระทั่งถึงพรุ่งนี้ 2 กันยายน 2567 ที่ศาลจังหวัดระยองจะนัดฟังคำพิพากษา


คำหรับคำพิพากษาคดีแพ่งวันพรุ่งนี้ เป็นคนละคดี กับกรณีเพลิงไหม้โรงงานเมื่อ 22 เมษายน ซึ่งกรณีนี้ยังอยู่ระหว่างสืบสวนสอบสวน และยังไม่สามารถระบุสาเหตุเพลิงไหม้ ส่วนกรณีที่นายโอภาส บุญจันทร์ กรรมการบริษัทคนปัจจุบัน ของบริษัทวิน โพรเสส ถูกดำเนินและศาลจังหวัดระยองรับฝากขังโดยไม่ได้ประกันตัวนั้น ก็เป็นความผิดฐานปล่อยน้ำเสียปนเปื้อน สารเคมีลงแหล่งน้ำสาธารณะคือหนองพะวา ซึ่งกรมโรงงานอุตสาหกรรม ฟ้องเอาผิดตามกฎหมายอาญามาตรา 288 และมาตรา 237 ซึ่งเป็นคนละกรณีกับการฟังคำพิพาษาพรุ่งนี้เช่นกัน


คำพิพากษาพรุ่งนี้เป็นที่น่าจับตาอย่างน้อยในสองประเด็นนะครับ ประเด็นแรก ก่อนหน้านี้ชาวบ้านหนองพะวา 20 คน เป็นโจทก์ยื่นฟ้องคดีแพ่งต่อบริษัท วิน โพรเสส ซึ่งศาลพิพากษาให้บริษัท วิน โพรเสส ชดเชยชาวบ้านรวมกว่า 20 ล้านบาท แต่จนถึงขณะนี้มีโจทก์เสียชีวิตไปแล้วถึง 2 คน แต่ก็ยังไม่มีใครได้เงินชดเชย และคำพิพากษาพรุ่งนี้ ที่เรียกค่าเสียหายอีกถึง 1,700 ล้านบาท จะเป็นคดีแพ่งที่สองของบริษัทนี้