สวทช.ทดสอบวัคซีนโควิดแบบ "พ่นจมูก" ในสัตว์ พบป้องกันติดเชื้อได้ 100%

นักวิจัยไทยจากไบโอเทค สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ สวทช. ได้พัฒนาวัคซีนป้องกันไวรัสโควิด-19 แบบพ่นจมูกขึ้น ซึ่งขณะนี้ผ่านการทดลองในสัตว์ทดลองแล้ว พบว่าป้องกันการติดเชื้อในสัตว์ได้มีประสิทธิภาพป้องกันการติดเชื้อได้ 100% หากพัฒนาสำเร็จก็จะสามารถนำมาใช้เป็นวัคซีนกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ซึ่งมีต้นทุนที่ต่ำและใช้งานง่าย

ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ หรือ ไบโอเทค สวทช. ได้อธิบายวิธีการใช้วัคซีนป้องกันโควิด-19 แบบพ่นทางจมูก ตัวแรกของไทย ที่อยู่ระหว่างการพัฒนาเพื่อมาใช้เป็นวัคซีนเข็มกระตุ้น

โดยละอองฝอยของวัคซีนที่พ่นออกมา จะไปเกาะกับเซลล์เยื่อเมือกในโพรงจมูก สร้างภูมิคุ้มกันให้กับระบบการหายใจส่วนบน ที่ไวรัสโคโรน่ามักเข้าสู้ร่างกายทางนี้ และก่อตัวขึ้นในโพรงจมูกก่อนแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย

วัคซีนชนิดนี้ใช้เทคโนโลยีแบบ Viral Vector หรือ ไวรัสเป็นพาหะ พัฒนาต้นแบบออกมา 2 ชนิด คือ Andeno กับ Influenza  ตัดต่อพันธุกรรมโปรตีนส่วนสไปค์ ระหว่างเชื้อไข้หวัดใหญ่ที่ใช้เป็นวัคซีนพ่นจมูกในปัจจุบัน กับ โควิด-19 เบื้องต้นผ่านการทดสอบในหนูทดลอง พบว่ามีประสิทธิภาพป้องกันไวรัสสายพันธุ์ดั้งเดิมได้ 100% กระตุ้นภูมิคุ้มกันได้เร็วกว่าการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ รวมทั้งผลิต อิมมูโนโกลบูลินเอ และ เม็ดเลือดขาวชนิด ทีเซลล์ ที่เป็นภูมิคุ้มกันแบบฆ่าเชื้อ มาสกัดกั้นไวรัสทั้งต่อร่างกายและการแพร่สู่ผู้อื่น อยู่ได้นาน 3-6 เดือน ในปริมาณ 100 ไมโครลิตรต่อโดส

อีกทั้ง วัคซีนชนิดนี้ยังสามารถพัฒนาให้ทันต่อการกลายพันธุ์ของเชื้อได้โดยใช้เวลา 2-3 สัปดาห์เท่านั้น ซึ่งปรับแต่งเพียงนิดเดียวก็สามารถใช้ทดสอบกับสายพันธุ์เดลต้าได้ทันที

ล่าสุด ทีมวิจัยได้ยื่นเอกสารต่อสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. เพื่อขอทดสอบวัคซีนชนิดพ่นจมูกตัวนี้ในมนุษย์ หากได้รับการอนุมัติโดยเร็ว คาดว่าจะเริ่มทดสอบได้ภายในปลายปีนี้ และต่อเนื่องเฟส 2 ภายในเดือนมีนาคม 2565 หากได้ผลดี คนไทยก็จะมีวัคซีนแบบพ่นจมูกตัวแรกไว้ใช้สร้างภูมิคุ้มกันกลางปี 2565 ในราคาต้นทุนเพียงโดสละ 30 บาทเท่านั้น