'ไบโอเทค' พัฒนาวัคซีนโควิดแบบพ่นจมูก เตรียมทดสอบในมนุษย์เร็วๆ นี้

ไบโอเทควิจัยพัฒนาวัคซีนโควิด-19 แบบพ่นจมูก 2 ชนิด สัญชาติไทย ความหวังใหม่เพื่อสู้วิกฤติเชื้อโควิด ล่าสุดอยู่ในขั้นตอนระหว่างเตรียมทดสอบในกัน กับอาสาสมัคร หลังผลทดสอบในหนูได้ผลดี ไม่พบอาการป่วย

ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัย นวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติหรือไบโอเทค สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสต์และเทคโนโลยีแห่งชาติ(สวทช.) เปิดเผย ผลงานวิจัยล่าสุด ของทีมวิจัยไวรัสวิทยาและเซลล์เทคโนโลยีไบโอเทค คือ วัคซีนโควิดแบบพ่นจมูก ที่มีจุดเริ่มต้นจาก สังเคราะห์ยีนส์สไปค์ของไวรัสขึ้นมาเอง แล้วนำข้อมูลรหัสพันธุกรรมของไวรัสที่มีการถอดรหัสสำเร็จ และนำยีนไปใช้เป็นแอนติเจนหรือโปรตีนกระตุ้นภูมิในรูปแบบต่างๆ ซึ่งทีมวิจัยได้ตัดต่อพันธุกรรมไวรัสให้มีความอ่อนเชื้อลงจนไม่สามารถแบ่งตัวเพิ่มได้

จากนั้นทีมวิจัยได้ประยุกต์พัฒนาเป็นต้นแบบวัคซีนแบบพ่นจมูกออกมาได้ 2 ชนิด คือ 1.วัคซีนชนิด Adeno virus มีโปรตีนสไปค์ ออกแบบโดยการพ่นจมูกผ่านละอองฝอย ซึ่งกำลังทดสอบในระยะที่1-2 ของทีมสวทช. ผ่านการทดสอบในหนูทดลองแล้ว 2 เข็ม พบว่า นอกจากหนูไม่มีอาการป่วยแล้ว ยังมีน้ำหนักตัวที่สูงกว่ากลุ่มที่ฉีดเข้ากล้ามเนื้ออย่างเห็นได้ชัด ส่วนผลทดสอบความปลอดภัยไม่มีปัญหา ทั้งนี้สวทช.ได้ร่วมกับราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์วางแผนทดสอบในมนุษย์ ในรูปแบบที่สร้างจากไวรัสสายพันธุ์เดลตาเร็วๆ นี้ พร้อมประสานบริษัท KinGen BioTechที่มีกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐาน เพื่อใช้ได้จริง

ส่วนวัคซีนชนิดที่ 2 Influenza virus ที่มีการแสดงออกของโปรตีน RBD ของสไปค์ โดยตัดแต่งไวรัสไข้หวัดใหญ่ให้เชื้ออ่อนลงแล้วเพิ่มสารพันธุ์กรรม RBD ซึ่งเป็นส่วนช่วยสร้างภูมิคุ้มกันต่อไวรัสก่อโรคโควิด-19 เข้าไป โดยภูมิคุ้มกันในร่างกายจะสร้างขึ้นมา 2 แบบ คือ รู้จักกับโควิดและไข้หวัดใหญ่

วัคซีนชนิดนี้หลังทดสอบในหนูทดลอง โดยการพ่นเข้าจมูกผ่านละอองฝอยและฉีดเข้ากล้ามเนื้อ พบว่า สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันในรูปแบบแอนติบอดีและ T cell ได้สูงเช่นเดียวกัน ซึ่งวัคซีนนี้ร่วมกับองค์การเภสัชกรรม และมีแผนทดสอบความปลอดภัยต่อไป ทั้งนี้เมื่อวัคซีนตัวนี้ได้ผ่านขั้นตอนการศึกษาในสัตว์ทดลองแล้วได้ผลดี ไม่มีผลข้างเคียง จึงจะยื่นเอกสารต่ออย.

หากอย.อนุมัติก็จะเริ่มทดสอบในมนุษย์ในระยะที่ 1 ได้ปลายปีนี้ และต่อเนื่องระยะที่ 2 ในเดือนมีนาคม ปีหน้า หากได้ผลดีจะสามารถผลิตใช้ได้ประมาณกลางปีหน้า

ดร.อนันต์ ได้พูดถึง ความสำคัญของนวัตกรรมฉีดพ่นวัคซีนเข้าจมูก ว่า ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันในเยื่อเมือกขึ้นที่บริเวณโพรงจมูก หากได้รับเชื้อโควิด ก็จะมีภูมิคุ้มกันต่อต้านการติดเชื้อโดยตรง ส่งผลให้ไวรัสไม่สามารถเข้าสู่ร่างกายได้ ป้องกันการติดเชื้อได้ ซึ่งนวัตกรรมนี้อาจนำมาใช้แทนการฉีดวัคซีนเข้ากล้ามเนื้อในอนาคต

ด้านนางสาวรัชดา ธนาดิเรก รองโฆษกรัฐบาล เปิดเผยว่า นายกรัฐมนตรี ชื่นชมทีมนักวิจัยไทย ที่ผลิตผลงานสำหรับป้องกันการแพร่ระบาดโควิด-19 ได้สำเร็จ ทั้ง วัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 แบบพ่นจมูก ของไบโอเทค และชุดตรวจคัดกรองเชื้อโควิด-19 แบบรวดเร็วและความจำเพาะสูงถึง 100% (หรือเรียกว่า NANO COVID-19 Antigen Rapid Test) ของศูนย์นาโนเทค

ทำให้ในอนาคตจะช่วยลดค่าใช้จ่าย ลดภาระงานในระบบสาธารณสุขได้อย่างมาก นับเป็นความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ของไทย และเป็นความสำเร็จที่จะเป็นแรงบันดาลใจให้เยาวชน หันมาสนใจด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมากขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ประเทศต้องการ