พาดู 'คลินิกคุณภาพน้ำ' นวัตกรรมตรวจ-รักษาคุณภาพ เพื่อน้ำสะอาดปลอดภัยต่อการบริโภค

ปัจจุบันประเทศไทยได้มีการกำหนดมาตรฐานน้ำประปาดื่มได้ขึ้น เพื่อให้น้ำประปา สามารถนำมาใช้อุปโภคบริโภคได้อย่างปลอดภัยและได้มาตรฐาน แต่ว่าในความเป็นจริงแล้ว มีเพียงร้อยละ 34 เท่านั้นที่ตรงตามเกณฑ์ ทางศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ หรือ นาโนเทค จึงได้พัฒนานวัตกรรมเพื่อการตรวจรักษา สุขภาพน้ำขึ้นมาในชื่อคลินิกคุณภาพน้ำ เพื่อเข้าถึงแก้ปัญหาและปรับปรุงคุณภาพน้ำให้ได้ตามที่ชุมชนต้องการ



นักวิจัยจากศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ หรือ นาโนเทค สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ สวทช. สาธิตการตรวจคุณภาพน้ำด้วยอุปกรณ์ วัดความขุ่นแบบท่อชนิดแผ่นสังเกตเคลื่อนที่ 1 ใน อุปกรณ์ตรวจหาการปนเปื้อนที่ทีมวิจัยพัฒนาขึ้น เพื่อใช้ในคลินิกสุขภาพน้ำ



โดยนักวิจัยจะใช้คุณสมบัติของนาโนเทคโนโลยี หรือ อนุภาคจิ๋ว มาปรับใช้กับความเชี่ยวชาญด้านวัสดุตอบสนอง และ เซ็นเซอร์ เพื่อตรวจสารปนเปื้อนในน้ำ ไม่ว่าจะเป็นไอออนโลหะ โลหะหนัก และอโลหะ รวมไปถึงสารกำจัดศัตรูพืชได้อย่างแม่นยำ



หัวหน้าทีมวิจัยนาโนเพื่อสิ่งแวดล้อม กลุ่มวิจัยวัสดุและการเคลือบนาโน นาโนเทค ระบุว่า ปัจจุบันน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคกว่า ร้อยละ 80 ในประเทศไทยเป็นการให้บริการโดยหน่วยงานท้องถิ่น หรือ ประปาหมู่บ้าน ส่วนอีก ร้อยละ 17 ให้บริการโดยการประปาส่วนภูมิภาค และ การประปานครหลวง แต่ข้อมูลจากกรมอนามัยชี้ให้เห็นว่า มีน้ำที่ได้มาตรฐานผ่านเกณฑ์คุณภาพประปาดื่มได้เพียง ร้อยละ 34.4 เท่านั้น



คลินิกคุณภาพน้ำจะนำอุปกรณ์หลายชนิดมาบูรณาการใช้งานร่วมกับนวัตกรรมอื่นๆ ใน 2 ส่วน คือ การตรวจ ควบคู่ไปกับการรักษาคุณภาพน้ำ และ ระบบประปาผิวดิน



จากเดิมต้องนำตัวอย่างกลับมาตรวจยังห้องปฏิบัติการ ซึ่งต้องใช้เวลา แต่ตอนนี้สามารถใช้ชุดตรวจขนาดเล็กที่พกพาได้สะดวกและมีความแม่นยำ พร้อมกับติดตามสถานการณ์ได้ดียิ่งขึ้น ทั้งด้านกายภาพ และ ด้านเคมี เพื่อการอุปโภคบริโภคอย่างปลอดภัย



ตอนนี้คลินิกคุณภาพน้ำได้นำไปปรับใช้กับพื้นที่ต้นแบบแล้วใน 6 ชุมชน ของจังหวัดขอนแก่น และ ลำปาง ซึ่งทางนาโนเทค พร้อมขยายผลการใช้ประโยชน์ให้กับชุมชน ที่สนใจนำไปปรับใช้แก้ปัญหาและปรับปรุงคุณภาพน้ำ พร้อมถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่การใช้งานเชิงพาณิชย์ ด้วยนวัตกรรม