องค์การสวนสัตว์ไทย แจง ดรามาภาพช้างแสดงใต้น้ำ

กลายเป็นดรามาอีกครั้ง หลังจากมีผู้ใช้เฟซบุ๊กท่านหนึ่ง ได้โพสต์ภาพที่ชนะการประกวด Wildlife photographer of the year และได้เขียนข้อความในโพสต์ว่า " รูปที่ชนะ Wildlife photographer of the year ปีนี้ในสาขา photojournalism ที่เน้นเรื่องการค้าที่ผิดกฎหมาย การทรมาน และจริยธรรมสัตว์ป่า คือรูปที่ชื่อว่า Elephant in the room โดยช่างภาพชาวออสเตรเลีย Adam Oswell รูปการแสดงใต้น้ำของช้างถ่ายที่ประเทศไทย ในขณะช้างที่ควรอยู่ในป่า ต้องมาแสดงใต้น้ำ ช้างที่เป็นสัญลักษณ์ของชาติ ในขณะที่ประเทศกวดขันเรื่องจริยธรรมการใช้สัตว์ทดลองที่เข้มงวด แต่การทรมานสัตว์เป็นเรื่องธรรมดาและสร้างความบันเทิงในธุรกิจท่องเที่ยว ...... " โดยภายหลังจากโพสต์ดังกล่าวได้เผยแพร่ไป ปรากฏว่า มีการแชร์ภาพและข้อความดังกล่าวมากกว่า 15,000 แชร์ และมีผู้แสดงความเห็นอย่างหลากหลาย ทั้งมองว่าเป็นการทรมานสัตว์ แต่ก็มีอีกจำนวนมากที่แสดงความเห็นว่า ไม่ใช่การทรมาน แต่ชาวต่างชาติไม่ได้มีความรู้ความเข้าใจวิถีชีวิตคนไทยและช้าง

ล่าสุด ทีมข่าวได้สอบถามไปที่สวนสัตว์เขาเขียว ซึ่งทางเจ้าหน้าที่แจ้งว่า จะไม่ขอชี้แจง เพราะประเด็นนี้ได้อธิบายมานานแล้ว และองค์การสวนสัตว์ได้ชี้แจงอย่างเป็นทางการแล้ว

ขณะที่เมื่อเวลา 13.56 น. ที่ผ่านมา เพจสวนสัตว์เปิดเขาเขียวได้โพสต์ข้อความว่า หากท่านได้อ่านข้อความนี้แล้วขอให้ช่วยกันให้ความรู้ที่ถูกต้อง สื่อสารออกไปในวงกว้าง สวนสัตว์เราช่วยดูแลช้าง ทรัพยากรสัตว์ป่าที่รักของคนไทย ขอให้ทุกคนช่วยกันปกป้องชื่อเสียงของชาติไทยด้วย พร้อมกับได้แชร์ภาพและข้อความจากเพจองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งมีการโพสต์อธิบายประเด็นที่ถูกวิจารณ์ดังกล่าว โดยสรุปว่า

จับช้างมาใส่ตู้ น่าจะเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง เพราะในความเป็นจริงแล้วสวนสัตว์จัดพื้นที่กว้างขวางเพียงพอให้สัตว์ได้ใช้ชีวิตตามธรรมชาติ พร้อมควาญช้างคอยดูแลให้ช้างได้เดินออกกำลังกายทำให้สัตว์ไม่เครียด และบ่อน้ำให้ช้างได้ลงเล่นน้ำ ซึ่งการลงเล่นน้ำเป็นธรรมชาติของช้างเหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิด ช้างสามารถลอยตัวในน้ำและหายใจด้วยงวง ช้างสามารถว่ายน้ำได้ไกล การลงอาบน้ำยังช่วยกำจัดแมลง สิ่งสกปรกบนตัวช้าง ให้ผิวหนังมีสุขภาพดีด้วย

ช้างที่ลงเล่นน้ำให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้นั้นได้รับการฝึกในเชิงบวก (positive reinforcement) คือ การให้รางวัลเมื่อแสดงพฤติกรรมได้ถูกต้อง ซึ่งนิยมใช้อาหารเป็นรางวัล ไม่ลงโทษให้สัตว์ทรมาน ที่ต้องฝึกในช่วงแรกเพราะช้างยังไม่คุ้นชินกับสถานที่ จึงให้ควาญพาช้างลงน้ำ ปัจจุบันช้างซึ่งเป็นสัตว์แสนรู้ สามารถเลือกลงน้ำได้เอง ไม่มีใครบังคับ นี่คือการให้ทางเลือกกับสัตว์

เราใส่ใจถึงความเครียดที่อาจเกิดขึ้น นักวิทยาศาสตร์จึงไขคำตอบให้โดยการสังเกตพฤติกรรมของช้าง ร่วมกับการตรวจฮอร์โมนความเครียด (cortisol) ซึ่งพบว่าการที่ช้างได้ออกกำลังกาย เล่นน้ำ ส่งผลดีต่อตัวสัตว์ ช้างที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอจะมีระดับความเครียดปกติ แน่นอนหากเกิดความผิดปกติกับช้าง พฤติกรรมที่เปลี่ยนไป ควาญช้างผู้รู้ใจจะต้องรีบแจ้งให้ทางสัตวแพทย์เข้ามาดูแลอย่างทันที