'Thailand Policy Lab' เชิญร่วมหาคำตอบ ครอบครัวคุณเป็นไอศกรีมรสชาติอะไร ผ่านนิทรรศการ 'Diversity cafe'

Thailand Policy Lab ชวนผู้ที่สนใจร่วมค้นหาคำตอบว่าครอบครัวของคุณเป็นไอศกรีมรสชาติอะไร ผ่านนิทรรศการ Diversity cafe ที่สะท้อนเรื่องราวของครอบครัวที่มีความหลากหลายในปัจจุบัน และเรื่องราวทั้งหมดนี้จะถูกรวบรวมและออกแบบเป็นนโยบายเพื่อเสนอสภาพัฒน์ สู่การสร้างกฎหมายที่คุ้มครองสิทธิในการดำเนินชีวิตของคนทุกสถานะ ทุกวัย 


ครอบครัวของคุณเป็นไอศกรีมรสชาติอะไร? ถูกตั้งเป็นคำถามให้ผู้เข้าชมนิทรรศการ Diversity Cafe by Thailand Policy Lab ได้ร่วมค้นหาคำตอบ ผ่านไอศกรีม 5 รส ที่สะท้อนรูปแบบอัตลักษณ์ครอบครัวในฝันของแต่ละคน ผ่าน 6 ครอบครัวตัวอย่าง 1 ในนั้น คือ ครอบครัวของ สุเมธ ศรีเมือง และ ทอม ตัน ครอบครัว LGBTI ในรสชาติ equal we we ไอศกรีมรสแตงโมปลาแห้ง ทั้งคู่คบหาดูใจกันมานานกว่า 24 ปีแล้ว และเพิ่งตกลงแต่งงานกันเมื่อปี 2019 ท่ามกลางความยินดีจากครอบครัวและเพื่อนๆ ของทั้ง 2 ฝ่าย แม้ความรักจะผ่านพ้นไปได้ด้วยดี แต่ชีวิตคู่ของพวกเขากลับเจอปัญหาด้านสิทธิต่างๆ ที่ไม่เหมือนคู่สมรสทั่วไป เพราะกฎหมายหลายอย่างยังไม่เอื้อให้คู่รักเพศเดียวกัน ทำได้อย่างอิสระ โดยเฉพาะเรื่องของสุขภาพที่เมื่อถึงเวลาแล้ว ใครกันจะมีสิทธิตัดสินใจในชีวิตของอีกฝ่ายเฉกเช่นคู่สามีภรรยาตามกฎหมาย


นิทรรศการนี้สะท้อนความรู้สึกของแต่ละครอบครัวไทยในสังคม ที่หลายนโยบายและกฎหมายยังไม่โอบรับรูปแบบของความหลากหลาย แต่ยังยึดติดกับค่านิยมและกรอบของสังคม ในนิยามครอบครัวว่า พ่อ-แม่-และลูกเท่านั้น


ข้อมูลของ Thailand Policy Lab ในเดือนมกราคมที่ผ่านมา พบว่า ผู้ทำแบบสอบถามมองนิยามคำว่าครอบครัวต่างไปจากเดิม มากถึงกว่า ร้อยละ 78 โดยมองว่าปัจจุบันครอบครัวสามารถนิยามได้ทั้งการอยู่กับสัตว์เลี้ยง ครอบครัวแบบขยาย การอยู่กับคนรักโดยไม่ต้องมีบุตร แม้กระทั่งการอยู่คนเดียวก็เป็นครอบครัว

นอกจากนี้ยังมีนิยามครอบครัวแบบ LGBTI ที่ต้องการการรับรองทางกฎหมาย และครอบครัว LGBTI ที่ต้องการมีบุตรอีกด้วย เหลือเพียง ร้อยละ 22 เท่านั้นที่ยังมองนิยามครอบครัวแบบพ่อแม่ลูก ขณะเดียวกันสังคมไทยเปลี่ยนผ่านเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยแล้ว และมีคนไทยที่ปัจจุบันใช้ชีวิตตัวคนเดียวเกือบ 3 ล้านคน และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง


ขณะที่คู่สมรสก็มีอัตราการแต่งงานช้าลงและมีบุตรน้อยลง เฉลี่ยครอบครัวละ 1-2 คนเท่านั้น ซึ่งจะนำไปสู่โครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนแปลงในอนาคต จากการที่วัยผู้ใหญ่และผู้สูงวัยมีมากกว่าคนหนุ่มสาว


Thailand Policy Lab ภายใต้โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ หรือ UNDP และสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ หรือ สภาพัฒน์ ได้นำเสนอนโยบายด้วยแนวคิดเชิงออกแบบ และแนวคิดเชิงระบบ เพื่อตอบโจทย์การใช้ชีวิตของคำว่าครอบครัว ในสังคมมากขึ้น เช่นตัวอย่างของครอบครัวที่นำเสนอผ่านนิทรรศการ ซึ่งไม่ได้จำกัดเพียงแค่ 6 นิยามนี้ แต่ยังมีครอบครัวอีกหลากหลายรูปแบบที่อยู่ร่วมกันในสังคมทั่วโลก

โครงการนี้ตั้งเป้าจะเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างให้ได้อย่างน้อย 4,000 ตัวอย่าง จากทุกชุมชนทั่วประเทศ เพื่อครอบคลุมทุกสภาพสังคม เศรษฐกิจของแต่ละพื้นที่ โดยเมื่อสรุปผลโครงการเสร็จสิ้นก็จะนำเสนอต่อสภาพัฒน์ เพื่อจัดทำร่างนโยบายให้กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาจัดทำแผนดำเนินงานต่อไป