นักวิทยาศาสตร์ค้นพบ ‘อุรังอุตัง’ รู้วิธีรักษาบาดแผลเอง เคี้ยวสมุนไพรก่อนนำมาทาจนแผลหาย

นักวิทยาศาสตร์รายงานการบันทึกครั้งแรก ลิงอุรังอุตังรักษาบาดแผลด้วยพืชสมุนไพรด้วยตัวเอง เคี้ยวก่อนนำมาทาจนแผลหายสนิท

การใช้ยาในคนถือเป็นเรื่องปกติ ซึ่งก็มีวิวัฒนาการมานานแล้ว ในโบราณหากคนจะรักษาแผลจะใช้ใบไม้มาตำหรือเคี้ยวก่อนโปะที่แผล แต่ล่าสุดพบว่าลิงอุรังอุตังตัวหนึ่งรู้จักวิธีนี้แล้ว

มีรายงานว่านักวิทยาศาสตร์สังเกตเห็นอุรังอุตังกำลังใช้สมุนไพรรักษาบาดแผลที่ใบหน้า ซึ่งดูเหมือนจะประสบความสำเร็จในการรักษาอาการบาดเจ็บ และเป็นครั้งแรกที่มีการบันทึกพฤติกรรมดังกล่าว

ก่อนหน้านี้เคยมีผู้พบเห็น ลิงใหญ่กินพืชหรือเอาพืชมาถูตัวเอง ซึ่งสันนิษฐานว่ามีจุดมุ่งหมายเพื่อป้องกันโรคหรืออาการไม่สบาย แต่การรักษาที่ชัดเจนที่นักวิจัยในอินโดนีเซียพบเห็นในปี 2565 และรายงานในวารสาร Nature Scientific Reports นับเป็นครั้งแรกที่พบเห็นสัตว์ป่านำพืชสมุนไพรไปทาที่บาดแผล

นักวิทยาศาสตร์ติดตามอุรังอุตังตัวผู้ชื่อ Rakus ที่อุทยานแห่งชาติในจังหวัดอาเจะห์ของอินโดนีเซีย หลังจากเห็นบาดแผลบนใบหน้าของมัน จากนั้นนักวิทยาศาสตร์ก็เห็นมันเคี้ยว Fibraurea tinctoria หรือ ขมิ้นเครือ ซึ่งมีสรรพคุณรักษาบาดแผล จากนั้นก็เอานิ้วป้ายน้ำจากใบไม้ที่เคี้ยวเอามาทาแผล จากนั้นก็ค่อยๆ ทาจนใบขมิ้นเครือที่มันเคี้ยวปิดเต็มแผล และอีกหนึ่งสัปดาห์ต่อมา บาดแผลก็ปิดสนิท ก่อนจะหายดีโดยไม่มีอาการติดเชื้อใดๆ กรณีนี้เป็นครั้งแรกที่ได้รับการบันทึกไว้อย่างเป็นระบบเกี่ยวกับการรักษาบาดแผลด้วยพืชในสัตว์ป่า

นักวิจัยกล่าวว่าแม้จะไม่สามารถบ่งชี้ว่าการกระทำดังกล่าวเป็นไปโดยเจตนา แต่การที่มันนำน้ำและใบไม้ มาทาซ้ำๆ บนบาดแผลบ่งชี้ว่า Rakus พยายามรักษาอาการบาดเจ็บของมัน พวกเขาคาดเดาว่าอุรังอุตังอาจพบการรักษานี้โดยบังเอิญ โดยเริ่มจากการเคี้ยวต้นพืชก่อน แล้วจึงพบว่าน้ำคั้นช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อบังเอิญสัมผัสมันเข้ากับบาดแผล

เป็นที่รู้กันว่าอุรังอุตังเรียนรู้ทักษะและส่งผ่านความรู้กันผ่านการสังเกต โดยเจ้า Rakus ได้ย้ายมาจากที่อื่น ก่อนจะมาอยู่ที่นี่ ทำให้มีความเป็นไปได้ที่เขาเรียนรู้เทคนิคทางการแพทย์จากชุมชนอื่น

การสังเกตดังกล่าวได้เพิ่มหลักฐานจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ เกี่ยวกับวิธีที่ลิงใหญ่ (ไพรเมต) ใช้พืชเพื่อรักษาสุขภาพที่ดี รวมถึงการกลืนใบทั้งใบที่มีคุณสมบัติต่อต้านปรสิต

ในพื้นที่อื่นๆ ในอินโดนีเซีย มีการพบเห็นอุรังอุตังถูใบของพืชชนิดอื่นที่เคี้ยวแล้วถูผิวหนัง ซึ่งอาจจะช่วยควบคุมคุณสมบัติต้านการอักเสบได้ และในปี 2565 นักวิทยาศาสตร์รายงานเกี่ยวกับลิงชิมแปนซีในกาบองที่เห็นได้ชัดว่าใช้แมลงทาบาดแผล