รู้จักอาการ 'สมองเมาแผ่นดินไหว-แผ่นดินไหวทิพย์' หลังแผ่นดินไหว แนะวิธีแก้เบื้องต้น

เมื่อวันที่ 30 มี.ค.68 คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เผยแพร่ความรู้ผลกระทบจากแผ่นดินไหวต่อผู้มีโรคประจำตัวต่าง ๆ รวมทั้งคนทั่วไป อาจเกิดอาการ สมองเมาแผ่นดินไหว และ สมองหลอนแผ่นดินไหว หรือ แผ่นดินไหวทิพย์


หมอโรคสมอง คณะแพทย์ มช. แนะนำเช็คอาการ สมองเมาแผ่นดินไหว และ แผ่นดินไหวทิพย์


ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช หัวหน้าหน่วยประสาทวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มช. กล่าวว่า หลังจากเหตุแผ่นดินไหวสงบ นอกจากความตื่นตระหนก และวิตกกังวลที่เกิดขึ้นกับคนทั่วไปแล้ว อีกกลุ่มที่ต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษคือ ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางกลุ่ม ได้แก่ ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) โดยเฉพาะผู้ที่เคยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง หรือเสี่ยงสูง เช่น มีความดันโลหิตสูง เบาหวาน หรือไขมันในเลือดสูง ความเครียดเฉียบพลัน และแรงสั่นไหวอาจกระตุ้นความดันให้พุ่งสูงชั่วขณะ ซึ่งในบางรายอาจเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองซ้ำได้


สำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจ โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือ ภาวะหัวใจล้มเหลว ความตกใจฉับพลัน อาจทำให้หัวใจเต้นเร็ว หรือ หัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ส่วนผู้ป่วยไมเกรน มีโอกาสกระตุ้นให้อาการปวดศีรษะกำเริบได้ เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ และระบบประสาทรับรู้ รวมถึงผู้ที่มีความวิตกกังวล หรือ โรคทางจิตเวช เช่น โรคแพนิก โรค PTSD ซึ่งอาจถูกกระตุ้นให้เกิดอาการทางอารมณ์ หรือประสาทหลอนได้ง่ายขึ้น


นอกจากนี้ ยังพบว่า มีคนอีกจำนวนไม่น้อยที่ยังคงมีอาการเวียนหัว โยกคลอน ใจสั่น ถึงแม้เหตุการณ์จะผ่านไปแล้ว สาเหตุหลักมาจากสมองและระบบการทรงตัวของร่างกาย ยังปรับตัวไม่ทันกับการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติและฉับพลัน โดยปรากฏการณ์นี้ มีชื่อเรียกในทางการแพทย์ว่า สมองเมาแผ่นดินไหว Earthquake Drunk หรือ Post-Earthquake Dizziness Syndrome (PEDS) ซึ่งจะคล้ายกับอาการเมารถ หรือ เมาเรือ ผู้ป่วยจะรู้สึกเหมือนโคลงเคลง แม้ยืนอยู่บนพื้นปกติ เกิดจากระบบทรงตัวในหูชั้นในสับสน และสมองประมวลผลข้อมูล ขัดแย้งจากตาและหู


รวมถึงอาการที่เรียกว่า สมองหลอนแผ่นดินไหว หรือ แผ่นดินไหวทิพย์ จะรู้สึกว่า โลกยังสั่น ทั้งที่เหตุการณ์จบไปแล้ว เป็นผลมาจากความตื่นตัวที่มากเกินของระบบประสาท บางคนอาจมีอาการคล้าย PTSD เช่น ใจนึกย้อนไปตอนเกิดเหตุการณ์ นอนไม่หลับ หรือกลัวอาคารสูง ซึ่งอาการดังกล่าวมักเกิดขึ้นบ่อยในผู้ที่มีโรควิตกกังวล โรคไมเกรน หรือเคยมีอาการแพนิกมาก่อน


หัวหน้าหน่วยประสาทวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มช. กล่าวเพิ่มเติมถึงวิธีปฏิบัติตัว สำหรับประชาชนที่ยังรู้สึกเวียนหัว จากเหตุการณ์ดังกล่าวอยู่ ดังนี้


- ตั้งสติ อย่าตื่นตระหนก การรู้ว่าอาการนี้พบได้หลังแผ่นดินไหว ช่วยให้ใจเย็นลง

- พักผ่อนในที่ปลอดภัย หลีกเลี่ยงการยืนบนที่สูงหรือพื้นที่ยังมีแรงสั่นสะเทือน

- หลีกเลี่ยงสิ่งเร้า เช่น ข่าวสารหรือคลิปเหตุการณ์ซ้ำ ๆ ที่กระตุ้นความเครียด

- ใช้เทคนิคช่วยลดอาการเวียนหัว

- มองไปที่จุดไกล ๆ เช่น เส้นขอบฟ้า

- จิบน้ำ

- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

- หากจำเป็น สามารถใช้ยาแก้เวียนหัว เช่น dimenhydrinate ได้ 1-2 วัน

- หากมีอาการใจสั่น นอนไม่หลับ หรือวิตกมาก อาจพิจารณายาคลายเครียดระยะสั้น ภายใต้คำแนะนำแพทย์


ทั้งนี้ อาการทางสมองและร่างกาย หลังแผ่นดินไหวถือเป็นเรื่องปกติที่ไม่ธรรมดา และสามารถดูแลได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ สมอง ไมเกรน ควรใส่ใจตนเองเป็นพิเศษ หากอาการยังไม่ดีขึ้นภายใน 3-5 วัน ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินและรักษาต่อไป

รับชมทางยูทูบที่ : https://youtu.be/hHv6nC1DDdQ