ย้อนรอย 'พลายศักดิ์สุรินทร์' 22 ปีในศรีลังกา - ตามหา 'พลายประตูผา' หลังพระพาหนี กลัวถูกส่งกลับไทย

ย้อนรอยประวัติ 'พลายศักดิ์สุรินทร์' ทูตสันถวไมตรี เชื่อมความสัมพันธ์ไทย-ศรีลังกา

'พลายศักดิ์สุรินทร์' นั้น รัฐบาลไทยส่งมอบให้ประเทศศรีลังกาเพื่อเป็นทูตสันถวไมตรี เมื่อปี 2544 พร้อมกับ 'พลายศรีณรงค์' ตามที่ประเทศศรีลังการ้องขอ เพื่อนำไปฝึกใช้ในการอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในงานแห่พระธาตุเขี้ยวแก้ว ซึ่งเป็นงานใหญ่ประจำปีของศรีลังกา ที่มีการจัดอย่างต่อเนื่องมากว่า 270 ปี 

โดย 'พลายศักดิ์สุรินทร์' นับเป็นช้างเชือกที่ 3 ที่ไทยส่งให้ศรีลังกาไปเป็นทูตสันถวไมตรี ต่อจาก 'พลายประตูผา' ที่เป็นเชือกแรกเมื่อปี 2523

ทั้งนี้ 'พลายศักดิ์สุรินทร์' เป็นช้างที่มีคชลักษณ์โดดเด่น ตรงตามความต้องการของศรีลังกา เพื่อใช้ในงานแห่พระธาตุเขี้ยวแก้ว ซึ่งหลังจากถูกส่งไปอยู่ศรีลังกา รัฐบาลศรีลังกาได้โอนกรรมสิทธิ์ช้างเชือกนี้ให้กับ 'วัดคันเดวิหาร' (Kande Vihara) เป็นผู้รับช่วงดูแลต่อ เพื่อให้ทำหน้าที่ในขบวนอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ ในงานแห่พระธาตุประจำปีของศรีลังกา ซึ่งมีเฉลี่ย 30 ครั้งต่อเดือน 

-------------

'พลายศักดิ์สุรินทร์' ช้างไทยที่มอบให้ศรีลังกานั้นมีจุดเด่นตรง 'งาอุ้มบาตร' แถมยังมีความยาวถึง 50 ซม. ซึ่งช้างงาอุ้มบาตร คือช้างที่มีลักษณะงาขนาดยาว และโค้งเหมือนแขนพระที่อุ้มบาตร ตามความเชื่อโบราณของชาวศรีลังกา เชื่อกันว่า ช้างที่มีลักษณะงาแบบนี้ เหมาะกับการอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หรือพระเขี้ยวแก้ว

ทำให้ 'พลายศักดิ์สุรินทร์' ถือเป็นช้างที่มีงายาวที่สุดในศรีลังกา เนื่องจากช้างในศรีลังกาส่วนใหญ่จะมีงาสั้น และกลายเป็นช้างที่กาได้ยากอย่างยิ่งในศรีลังกา

ด้วยเหตุนี้จึ งทำให้พลายศักดิ์สุรินทร์ถูกใช้งานอย่างหนัก ด้วยการเดินในขบวนแห่กว่าเดือนละ 30 ครั้ง จนขาซ้ายด้านหน้างอเข่าไม่ได้ และมีฝีขนาดใหญ่ด้านหลังทั้งสองแห่ง ทำให้มีปัญหาด้านสุขภาพมานานกว่า 10 ปี และไม่มีการรักษาอย่างเหมาะสม

แม้ว่าวัตถุประสงค์การขอพลายศักดิ์สุรินทร์ของศรีลังกามีเอกสารระบุว่า ขอนำไปแห่พระบรมสารีริกธาตุ แต่เมื่อไทยมอบให้ กลับส่งพลายศักดิ์สุรินทร์ไปอยู่วัดแห่งหนึ่ง ไม่ไกลจากเมืองหลวง

ซึ่งทางวัดยังล่ามโซ่ทั้งขาหน้าและขาหลังอย่างไม่เหมาะสม เนื่องจากโซ่ที่ล่ามมีระยะสั้น ทำให้ช้างขยับตัวลำบาก จึงไม่เหมาะสมกับสวัสดิภาพของช้าง ประกอบกับช่วงเวลานี้ ศรีลังกาประสบปัญหาด้านเศรษฐกิจ ทำให้ช้างได้รับอาหารไม่เพียงพอ

ด้าน Rally for Animal Rights & Environment (RARE) ซึ่งเป็นองค์การด้านการพิทักษ์สิทธิสัตว์ในศรีลังกา ได้เรียกร้องให้หน่วยงานรัฐบาลไทยเรียกคืนพลายศักดิ์สุรินทร์เพื่อส่งตัวกลับมารักษาตั้งแต่ช่วงปลายปี 2565

จากเหตุการณ์ดังกล่าวทางรัฐบาลไทยได้ดำเนินการช่วยเหลือพลายศักดิ์สุรินทร์ โดยมีการประสานกับทางวัดที่ดูแล ด้วยการนำออกมาพักรักษาไว้ที่สวนสัตว์ในกรุงโคลัมโบ ก่อนที่จะมีการประสานนำเครื่องบินมารับกลับสู่อ้อมกอดของแผ่นดินไทย และได้มาพักฟื้นร่างกายหลังถูกใช้งานมาอย่างหนักหน่วงเกือบ 22 ปี

------------
'พลายศักดิ์สุรินทร์' เดินทางจากเมืองไทย ไปอยู่ที่ประเทศศรีลังกา ตั้งแต่เป็นลูกช้างอายุไม่ถึง 10 ปี จนวันนี้ มีอายุราว 30 ปี ถือเป็นช้างที่มีงาสวยงาม และอยู่ในวัยเจริญพันธุ์ ซึ่งหลังจากเดินทางไปศรีลังกา ได้ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น 'มธุราชา' (Muthu Raja)

ปี 2565 องค์กร 'Rally for Animal Rights & Environment' (RARE) ซึ่งเป็นองค์การด้านการพิทักษ์สิทธิสัตว์ในศรีลังกา ได้ร้องเรียนเกี่ยวกับการใช้แรงงานพลายศักดิ์สุรินทร์ที่ค่อนข้างหนัก ว่าช้างเชือกนี้ไม่ได้รับการดูแล ถูกล่ามโซ่ มีสภาพผอมโซ มีบาดแผลฝีที่สะโพก และขาบาดเจ็บ ควรได้รับการรักษาพยาบาลอย่างเร่งด่วน

หลังจากนั้น เรื่องราวของพลายศักดิ์สุรินทร์ได้กลายมาเป็นที่สนใจของสื่อมวลชนและคนไทยในวงกว้าง โดยในเดือน ส.ค. 65 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ได้เดินทางไปตรวจเยี่ยมความเป็นอยู่ของพลายศักดิ์สุรินทร์ เดือน ก.ย. 65 มีการส่งทีมสัตวแพทย์ไปตรวจสอบสุขภาพของพลายศักดิ์สุรินทร์

ผลจากการตรวจสอบพบว่า พลายศักดิ์สุรินทร์มีปัญหาด้านสุขภาพจริง ควรให้ช้างหยุดการทำงานและส่งตัวกลับมารักษาอาการป่วยที่ประเทศไทย โดยในเดือน พ.ย. 65 ได้มีการย้ายพลายศักดิ์สุรินทร์มาดูแลในเบื้องต้นที่ 'สวนสัตว์แห่งชาติศรีลังกา' หรือ 'สวนสัตว์เดฮิวาลา' (Dehiwala) กรุงโคลัมโบ

จากนั้น ในเดือน ก.พ. 66 รัฐบาลศรีลังกาเห็นชอบว่า พลายศักดิ์สุรินทร์ ควรได้รับการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมโดยเร่งด่วน และขอบคุณรัฐบาลไทยในความช่วยเหลือดูแลสุขภาพช้าง โดยเห็นชอบให้นำพลายศักดิ์สุรินทร์กลับมา เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยที่ประเทศไทย

-----------------

วานนี้ (2 ก.ค. 66) เฟซบุ๊ก Phatcharaphorn Kookijtikasem หรือ คุณพัชรพร คูกิจติเกษม บุตรสาว ของนายสมโรจน์ คูกิจติเกษม เจ้าของอาณาจักรพิพิธภัณฑ์ช้าง จังหวัดสุรินทร์ ได้เปิดเผยภาพของ #พลายศักดิ์สุรินทร์ และ #พลายศรีณรงค์ เมื่อเดือนมกราคม ปี 2544 ก่อนที่จะเดินทางออกจากประเทศไทย

ดยระบุว่า ภาพ #พลายศักดิ์สุรินทร์ และ #พลายศรีณรงค์ มกราคม ปี 2544 ที่ครอบครัวเราน้อมเกล้าถวาย เพื่อพระราชทานแก่ประธาณาธิบดีแห่ง #ประเทศศรีลังกา เพื่ออัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ เป็นมงคลสูงสุดในนามประชาชนชาว #จังหวัดสุรินทร์

ตอนไปที่สุรินทร์จัดพิธีส่งอย่างอบอุ่น วันนี้จะได้กลับบ้าน (ประเทศไทย) อย่างอบอุ่นเหมือนเดิมแล้ว ขอบคุณทุกแรงใจของคนไทยค่ะ พลายศรีณรงค์อีกเชือกยังสุขสบายดีที่ศรีลังกา และช้างทุกเชือกที่ถวายไปเป็นทูตสันถวไมตรี ยังสุขสบายดี และมีตกลูก 1 เชือก ที่สวนสัตว์อูเอโนะ ประเทศญี่ปุ่นปี 2020 นะคะ”

-----------

ผู้ใช้ทวิตเตอร์ @RED_9999 โพสต์คลิปพลายศักดิ์สุรินทร์ พร้อมระบุข้อความว่า “การเฉลิมฉลองโดยนำช้างมาทรมารเห็นแล้วหดหู่ใจน้ำตาไหลไม่รู้ตัว”

-----------

นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้เข้าไปร่วมสังเกตุการณ์ช่วงที่ขนย้ายพลายศักดิ์สุรินทร์ลงจากเครื่อง โดยทีมสัตวแพทย์เข้าตรวจดูอาการ หลังจากที่ได้เคลื่อนย้ายลงจากเครื่อง นายวราวุธ ศิลปอาชา ได้นำน้ำไปป้อนให้พลายศักดิ์สุรินทร์ รวมทั้งได้เปิดคอนเทนเนอร์ และทำการพ่นน้ำให้เพื่อคลายร้อน และลดความเครียดลง หลังจากนั้นก็ได้เคลื่อนย้ายออกจากสนามบินไปยังจังหวัดลำปางทันที

นายวราวุธ  เปิดเผยว่า เบื้องต้นจากการตรวจประเมินโดยทีมงานสัตวแพทย์พบว่า "พลายศักดิ์สุรินทร์" ไม่มีความผิดปกติใดๆ จากการเดินทางและอยู่ในสภาพที่พร้อม จึงทำการเคลื่อนย้ายไปที่สถาบันคชบาลแห่งชาติ ในพระอุปถัมภ์ฯ อ.ห้างฉัตร จ.ลำปาง เพื่อรับการรักษาต่อไป ซึ่งได้มีการจัดเตรียมพื้นที่เอาไว้แล้ว

สำหรับสังเกตอาการ 'พลายศักดิ์สุรินทร์' พร้อมทั้งให้ปรับตัวและฟื้นฟูสภาพประมาณ 1 เดือน โดยมีการติดตั้งกล้องวงจรปิดเพื่อเฝ้าดูตลอดเวลา จากนั้นเมื่อครบกำหนดแล้ว จะปล่อยให้ใช้ชีวิตร่วมกับช้างเชือกอื่นๆ ได้

ในนามของ กระทรวงทรัพย์ฯ ขอบพระคุณนายกรัฐมนตรีให้การสนับสนุน นำพลายฯ มารักษาที่ไทย ก.ต่างประเทศ เอกอัคราชทูต ก.เกษตร ก.คลัง เจ้าหน้าที่การท่า ขอบคุณรัฐบาลศรีลังกา จากวัดมาสวนสัตว์ มาสนามบิน คาดว่าไปถึงสถาบันคชบาล ไม่น่าจะเกิน 2 ชั่วโมง หลังจากไปถึงจะอยู่ในพื้นที่ควารันที หรือกักตัว เมื่อไปถึงแล้วต้องวินิจฉัยว่าเป็นอะไรบ้างทั้งภายนอกและภายใน ซึ่งพวกเราไม่มีใครทราบว่าพลายฯ มีอาการบาดเจ็บอะไร อาการเรื้อรังอะไรบ้างสาเหตุที่เกิดการไม่สามารถงอขาได้ เกิดมาจากอะไร

ที่ผ่านมาทีมสัตวแพทย์ ได้มีการรักษาแต่อาการบาดเจ็บภายนอก เป็นฝี บาดแผลต่าง ๆ ด้วยเวชภัณฑ์ที่เราได้ดำเนินการไปแล้วต่าง ๆ เมื่อปีที่แล้ว เมื่อเช้าที่ปรึกษาก.ทรัพย์ฯ ได้ไปดูติดตามจนเครื่องบิน เดินทางออกจากรุงโคลัมโบได้ มาถึงที่ประเทศไทย ต้องขอบคุณพี่น้องคนไทยประชาชนทุกคนที่เป็นกำลังใจให้กับพ่อพลายศักดิ์สุรินทร์เดินทางกลับมารักษาที่ ประเทศไทย เชื่อว่าต่อจากนี้การรักษาการติดตามอาการต่างๆ ทางองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ในสถาบันคชบาลอยู่นั้นจะมีการไลฟ์สดให้พี่น้องประชาชนสามารถติดตามได้ตลอด 24 ชั่วโมง

ส่วนเรื่องของการรักษาหากหายเสร็จแล้วจะต้องส่งกลับไปยังประเทศศรีลังกาอีกหรือไม่นั้น ยังไม่ถึงเวลาที่จะถามวันนี้ยังไม่รู้เลยว่าอาการบาดเจ็บไม่รู้เลยว่ามีอะไรบ้าง อาการต้องใช้เวลา ไม่ใช่แค่ 3-4 เดือน แต่น้องใช้เวลานานนับปีเลย กว่าจะฟื้นฟูให้น้องเค้ากลับมามีสุขภาพร่างกายแข็งแรงได้ ยังเหลือเวลาอีกมากว่าจะหารือว่ากลับหรือไม่กลับอยางไร แต่คิดว่าตอนนี้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ดูแลสุขภาพของเขา ของให้โฟกัสอาการบาดเจ็บก่อน

--------------

ผู้ใช้ TikTok @yommynews โพสต์คลิป “คุณกัญจนา” ให้สัมภาษณ์ว่า วันนี้มีแพลนจะไปเยี่ยมพลายประตูผา ซึ่งมีอายุมากถึง 49 ปี ที่วัดพระเขี้ยวแก้ว แต่ได้รับแจ้งจากท่านทูตว่า พระนำพลายประตูผาไปที่อื่น เพราะกลัวถูกนำส่งกลับประเทศไทย

ซึ่งโดยปกติแล้วเมื่อขอพบพลายประตูผา จะสามารถเข้าพบได้ตลอด แต่เมื่อมีกระเเสของพลายศักดิ์สุรินทร์ เผยแพร่ไปจึงพระจึงกลัวที่จะถูกนำช้างคืน จึงเปลี่ยนแผนไปเยียมพลายพลายศรีณรงค์ แทนซึ่งกำลังรับงานอยู่ ซึ่งพลายศรีณรงค์ เป็นช้างที่เดินทางมาพร้อมกับกับพลายศักดิ์สุรินทร์

-------------

ผู้ใช้เฟซบุ๊กชื่อ NuNa Silpa-archa โพสต์ภาพพร้อมระบุข้อความว่า

“วันนี้มาเยี่ยมพลายศรีณรงค์ที่เมือง Kataragama ที่เขามารับงาน...ฟังคลิปที่อธิบายนะคะ เขาดูสุขภาพดี สง่างาม ควาญรักเขา เราก็สบายใจ... ช้างไทยเชื่อง น่ารัก..

สำหรับพลายศรีณรงค์ ตัวเองไม่ห่วง เขาอยู่ดีค่ะ ที่อยู่ประจำของเขาก็มีสระน้ำ มีธารน้ำให้แช่ตัว...เย็นนี้กลับไปเยี่ยมศักดิ์สุรินทร์อีกที่สวนสัตว์ และจะรอตาม

ขบวนเขาไปสนามบินค่ะ เครื่องบินออกเวลา 7:30 น.ของวันที่ 2 กค.เป็นเวลาที่ไทย 9:00 น ถึง เชียงใหม่ราว 14:00 น.ค่ะ... คืนนี้ไม่ต้องนอน”
-------------