บริษัทบุหรี่ไฟฟ้ายอมจ่าย 1.7 หมื่นล้าน จำนนหลักฐานทำการตลาดพุ่งเป้าเด็ก

เมื่อวันที่ 11 ก.ย. 65 รศ.ดร.พญ.เริงฤดี ปธานวนิช อาจารย์ภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี เปิดเผยว่า อัยการสูงสุดคอนเนตทิคัต สหรัฐอเมริกา ได้ออกประกาศเมื่อวันที่ 6 ก.ย. ที่ผ่านมา ว่า บริษัทบุหรี่ไฟฟ้ายี่ห้อดัง ยอมจ่ายเงินชดเชยให้ 33 รัฐในสหรัฐอเมริกา เป็นเงินสูงถึง 438.5 ล้านดอลลาร์ หรือกว่า 15,000 ล้านบาท ในข้อหาทำการตลาดพุ่งเป้าไปที่เด็กและเยาวชน แถมยังหลอกลวงว่าบุหรี่ไฟฟ้าเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่า โดยก่อนหน้าบริษัทบุหรี่ไฟฟ้าเดียวกันนี้ ต้องจ่ายเงิน 40 ล้านดอลลาร์ให้กับรัฐนอร์ทแคโรไลนา ด้วยข้อหาเดียวกันไปแล้ว ซึ่งรวมแล้วทำให้บริษัทบุหรี่ไฟฟ้า จ่ายเงินเพื่อยอมความไปแล้วกว่า 17,000 ล้านบาท

รศ.ดร.พญ.เริงฤดี กล่าวต่อว่า ปัจจุบันมีฝ่ายสนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้า ร่วมกับนักการเมืองบางคนพยายามจะชี้นำนโยบายบุหรี่ไฟฟ้าของไทย โดยอ้างให้เอาอย่างอังกฤษ จึงอยากจะให้พิจารณาผลการสำรวจนี้ให้ดีก่อน เพราะอัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในเด็กของประเทศอังกฤษที่พุ่งสูงขึ้น แสดงให้เห็นถึงปัญหาในการควบคุมการเข้าถึงบุหรี่ไฟฟ้าของกลุ่มเยาวชน แม้อังกฤษจะมีความพร้อมและมาตรการควบคุมที่ดีกว่าไทยก็ยังควบคุมไม่ได้ และที่สำคัญอัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในเด็กอังกฤษที่เพิ่มขึ้นนี้เป็นกลุ่มที่สูบเป็นประจำ ไม่ใช่แค่ลองสูบอย่างที่กลุ่มเชียร์บุหรี่ไฟฟ้าอ้าง

“เหตุการณ์ระบาดของบุหรี่ไฟฟ้า ที่เกิดขึ้นกับเด็กและเยาวชนในต่างประเทศ เป็นบทเรียนสำคัญของไทย ที่ต้องมีความรอบคอบอย่างมาก ในการกำหนดนโยบายบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อไม่ให้ความเสียหายเกิดซ้ำรอย และปกป้องสุขภาพเด็กและเยาวชนไทย ที่น่ากังวล คือ อัตราการเพิ่มของการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในเด็กพุ่งสูงเร็วกว่าการลดลงของอัตราการสูบบุหรี่ธรรมดาอย่างชัดเจน ยิ่งทำให้ข้ออ้างของกลุ่มเชียร์บุหรี่ไฟฟ้าที่ว่า เด็กสูบบุหรี่ไฟฟ้า เพราะต้องการเลิกสูบบุหรี่ธรรมดาจึงไม่จริง ซ้ำยังทำให้เห็นภาพชัดขึ้นด้วยว่า บุหรี่ไฟฟ้ากำลังกลายเป็นสิ่งเสพติดใหม่ ที่ดึงดูดเด็กและเยาวชนเข้ามาสู่วงจรการเสพติด” รศ.ดร.พญ.เริงฤดี กล่าวเตือน

ศ.พญ.สุวรรณา เรืองกาญจนเศรษฐ์ กุมารแพทย์ และรองผอ.ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี กล่าวว่า เรื่องนี้ทำให้เห็นชัดว่าเป้าหมายของบริษัทบุหรี่ไฟฟ้า คือ กลุ่มเด็กและเยาวชน การระบาดของบุหรี่ไฟฟ้าในกลุ่มเด็กและเยาวชนไม่ได้เกิดขึ้นในสหรัฐฯ เท่านั้น ล่าสุดในอังกฤษ โดยระบบบริการสุขภาพแห่งชาติของอังกฤษ หรือ NHS ได้มีการเผยแพร่ เผยผลการสำรวจพฤติกรรมการสูบบุหรี่ ดื่มสุรา และสารเสพติดในเด็กอังกฤษอายุ 11-15 ปี (หรือ Smoking, Drinking and Drug Use among Young People in England, 2021) ประจำปี ค.ศ. 2021 พบว่า อัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าของเด็กอังกฤษอายุ 11-15 ปี เพิ่มเป็น 9% จากเดิมมีเพียง 6% เมื่อปี ค.ศ. 2018

“หากพิจารณาอัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าแยกตามอายุ จะพบว่าเด็กอายุ 15 ปี ของอังกฤษ มีอัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าสูงถึง 18% โดยเฉพาะเด็กผู้หญิง มีอัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มสูงขึ้นกว่าเด็กผู้ชาย ซึ่งเด็กผู้หญิงอายุ 15 ปี มีอัตราการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มจาก 10% เป็น 21% นอกจากนี้ ยังพบอีกว่าเด็กที่สูบทั้งบุหรี่ไฟฟ้าและบุหรี่ธรรมดาเพิ่มขึ้นเป็นเท่าตัวจาก 29% เป็น 61% ซึ่งการสูบบุหรี่ทั้งสองอย่างยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อสุขภาพ” ศ.พญ.สุวรรณา กล่าว

ศ.พญ.สุวรรณา กล่าวด้วยว่า ในแบบสอบถามยังมีการเก็บข้อมูลถึงการเข้าถึงบุหรี่ไฟฟ้าของเด็ก พบว่า 87% ของเด็กอายุ 11-15 ปีที่สูบบุหรี่ไฟฟ้า สามารถเข้าถึงบุหรี่ไฟฟ้าได้อย่างง่ายดาย ส่วนมากจะฝากให้คนอื่นซื้อให้จากร้านค้า ทั้ง ๆ ที่ตามกฎหมายของอังกฤษห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้าให้กับเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี รวมทั้งการฝากซื้อหรือซื้อแทนกันก็ถือว่าผิดกฎหมายด้วย