ฮือฮา! ไทยพบทาก 2 ชนิดใหม่ของโลก ตัวกล้วยตากถ้ำขมิ้น - ตัวกล้วยตากหลังเกลี้ยง

นึกว่ากล้วยตาก! ไทยค้นพบทากเปลือยบก 2 ชนิดใหม่ของโลก ชื่อตัวกล้วยตากถ้ำขมิ้น พบได้แค่ที่ถ้ำขมิ้น จ.สุราษฎร์ธานี และตัวกล้วยตากหลังเกลี้ยง พบได้ที่ภาคตะวันออกของไทย ประเทศกัมพูชา, เมียนมา

กลายเป็นที่ฮือฮาในโลกออนไลน์ เมื่อเฟซบุ๊กเพจ Animal Systematics Research Unit, CU ระบุข้อความว่า ***งานวิจัยใหม่: ตัวกล้วยตากชนิดใหม่ของโลก 2 ชนิดจากประเทศไทย*** ตัวกล้วยตาก หรือทากเปลือยบก (land slug) เป็นสัตว์ที่อยู่ในกลุ่มหอยฝาเดียว แต่ร่างกายมีการลดรูปเปลือกไปจนหมด ไม่หลงเหลือเปลือกให้เห็นอีกเลย สัตว์กลุ่มนี้มีชื่อเรียกที่แตกต่างในหลายภาคของประเทศไทย เช่น  คนในภาคอีสานเรียกว่าแมงลิ้นหมาหรือตัวลิ้นหมา คนในภาคเหนือเรียกว่าขี้ตืกฟ้า คนในภาคใต้เรียกว่าทากฟ้า และคนในภาคกลางเรียกว่าตัวกล้วยตากหรือทากดิน มักพบอาศัยตามกองใบไม้ผุพัง ใต้ขอนไม้ หรือบริเวณที่มีวัตถุปิดคลุมหน้าดิน ทั้งในแหล่งธรรมชาติและแหล่งที่ถูกรบกวนโดยมนุษย์

คณะนักวิจัยนำโดยนางสาวบวรลักษณ์ มิตรเชื้อชาติ นิสิตระดับปริญญาเอกภายใต้การดูแลของ ศ. ดร.สมศักดิ์ ปัญหา หน่วยปฏิบัติการซิสเทแมติกส์ของสัตว์ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ศึกษาตัวกล้วยตากในสกุล Valiguna  ทั้งหมดในประเทศไทย โดยปัจจุบันได้รายงานทั้งหมด 3 ชนิด มีชนิด Valiguna siamensis (Martens, 1867) หรือตัวกล้วยตากสยาม มีการกระจายทั่วประเทศไทย รวมถึงในประเทศเมียนมาและลาว



นอกจากนี้เนื่องจากหน้าตาภายนอกของตัวกล้วยตากมีความคล้ายคลึงกันมาก จึงต้องอาศัยข้อมูลอวัยวะภายในและแผนภูมิต้นไม้เชิงวิวัฒนาการจากข้อมูลดีเอ็นเอในการแยกชนิด ทำให้ค้นพบตัวกล้วยตากชนิดใหม่อีก 2 ชนิด ดังนี้

1. Valiguna semicerina Mitchueachart & Panha, 2024 ตัวกล้วยตากหลังเกลี้ยง พบได้ที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย และยังพบได้ในประเทศกัมพูชาและเมียนมา

2. Valiguna Crispa Mitchueachart & Panha, 2024 ตัวกล้วยตากถ้ำขมิ้น พบได้แค่ที่ถ้ำขมิ้น จ.สุราษฎร์ธานี งานวิจัยนี้ได้เพิ่มพูนความรู้เกี่ยวกับทากเปลือยบกในวงศ์ Veronicellidae โดยชี้ให้เห็นว่ายังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับความหลากหลายทางสัณฐานวิทยาและพันธุกรรมของทากเปลือยบกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อให้ได้รายชื่อชนิดที่ครอบคลุมใช้เป็นแนวทางในการอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรความหลากหลายทางชีวภาพต่อไปได้ในอนาคต

ขณะที่ รศ. ดร. เจษฎา อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ และนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ โพสต์ข้อความผ่านทางเฟซบุ๊กเพิ่มเติมว่า โอ้ว เหมือน "กล้วยตาก" จริงๆ ด้วย ฮะๆๆ มันคือ "ตัวกล้วยตาก" หรือ ทากเปลือก บก (land slug) เป็นสัตว์ที่อยู่ในกลุ่มหอยฝาเดียว แต่ร่างกายมีการลดรูปเปลือกไปจนหมด ไม่หลงเหลือเปลือกให้เห็นอีกเลย

สัตว์กลุ่มนี้มีชื่อเรียกที่แตกต่างในหลายภาคของประเทศไทย เช่น  คนในภาคอีสานเรียกว่า แมงลิ้นหมาหรือตัวลิ้นหมา คนในภาคเหนือเรียกว่า ขี้ตืกฟ้า คนในภาคใต้เรียกว่า ทากฟ้า และคนในภาคกลางเรียกว่า ตัวกล้วยตากหรือทากดิน

มักพบอาศัยตามกองใบไม้ผุพัง ใต้ขอนไม้ หรือบริเวณที่มีวัตถุปิดคลุมหน้าดิน ทั้งในแหล่งธรรมชาติและแหล่งที่ถูกรบกวนโดยมนุษย์