วิเคราะห์เหตุแม่สายน้ำท่วมหนัก ‘เผาป่า’ อาจมีส่วนทำน้ำมาแรง ขี้เถ้าจากการเผาทำให้ขาดพืชคลุมดิน

วิเคราะห์เหตุ อ.แม่สาย จ.เชียงราย น้ำท่วมหนัก การ “เผาป่า” อาจมีส่วนทำน้ำมาแรง ขี้เถ้าจากการเผาป่าทำให้ขาดพืชคลุมดิน

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า วันนี้ (11 ก.ย. 67) พื้นที่ภาคเหนือยังคงเผชิญกับสถานการณ์น้ำท่วม โดยเฉพาะ อ.แม่สาย จ.เชียงราย โดยเฟซบุ๊กเพจ ฝ่าฝุ่น ได้วิเคราะห์สาเหตุน้ำไหลท่วมพื้นที่ชุมชนอย่างเร็วจนหลายคนไม่ทันได้ตั้งตัว ส่วนหนึ่งอาจมาจากขี้เถ้าจากการเผาป่า ซึ่งมีข้อความระบุว่า “สันปันน้ำ (watershed) ของแม่น้ำแม่สาย ปกติแล้วฝนตกในพื้นที่นี้มากทีไร อ.แม่สาย ก็ท่วมทุกที แต่ปีนี้ฝนอาจจะมากหน่อยภายใน 24 ชม. ข้อมูลจากมาตรที่ใกล้ที่สุดจากถ้ำหลวงเขานางนอนใกล้เคียงพบว่า ปริมาณฝน 24 ชม. อยู่ที่ 221 มม. ถือว่ามากทีเดียว

เพื่อให้เข้าใจถึงน้ำไหลหลาก ที่ อ.แม่สาย จ.เชียงราย เราสามารถดูแผนที่ความสูงต่ำของพื้นที่และสันปันน้ำได้ อ.แม่สาย - ท่าขี้เหล็ก นั้น เป็นพื้นที่ที่ตั้งอยู่ปากทางออกจากแม่สาย ที่รวบรวมน้ำมาจากเทือกเขาขนาดใหญ่ด้านตะวันตกของตัวอำเภอในประเทศพม่า ถือได้ว่าเป็นพื้นที่รับน้ำขนาดมหาศาลและมีระดับความสูงกว่าอำเภอแม่สายราว 200 ม. ยาวประมาณ 50 กม. หรือเฉลี่ยความชัน 1:250 สำหรับลำน้ำถือว่าชันทีเดียว และไม่น่าแปลกใจว่าน้ำจะหลากลงมาแบบน้ำป่า แม่น้ำสายออกจากหุบเขาแล้วเป็นพรมแดนธรรมชาติกำหนดชายแดนไทย-พม่า

จากนั้นจะแม่น้ำแม่สายจะผ่านทะเลสาบสองสามแห่ง แล้วเปลี่ยนชื่อเป็นแม่น้ำรวก แล้วก็ลดระดับอย่างคดเคี้ยวก่อนไหลลงสู่ น้ำโขง ที่สามเหลี่ยมทองคำ พื้นที่รับน้ำของแม่น้ำแม่สายนั้นเป็นหุบเขาขนาดใหญ่ ในช่วงไฟป่านั้นมีไฟมากมายทั้งหุบเขานี้ทุกปี  


อาจจะเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดน้ำป่าได้รวดเร็วมาก จากการขาดพืชคลุมดินและผืนป่าเต็มไปด้วยขี้เถ้าจากการเผา ขี้เถ้าจะมีสมบัติคือ hydrophobic (ไฮโดรโฟบิก) คือไม่ยอม wet กับน้ำ ทำหน้าที่เหมือนแผ่นฟิล์มกั้นไม่ให้น้ำซึมลงดินได้ง่าย ไฟป่ากลุ่มนี้ในพม่าที่ทำให้ อ.แม่สาย มีมลพิษทางอากาศสูงที่สุดในประเทศไทยที่หนึ่งทุกปี ด้วยความใกล้ชิดกันแหล่งกำเนิดไฟที่อยู่ต้นลม