เวทีข้อเสนอแนะ เห็นด้วยไทยช่วยเหลือผู้ลี้ภัยเมียนมา หวังรัฐบาลใหม่มีนโยบายที่ชัดเจนกับเรื่องนี้

ศูนย์สั่งการชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดแม่ฮ่องสอน รายงานสถานการณ์ล่าสุดมีผู้หนีภัยความไม่สงบชาวเมียนมา ในพื้นที่ปลอดดภัยชั่วคราว 4,000 คนได้รับการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม เป็นเวลาเกือบสองสัปดาห์แล้ว โดยร่วมกับ UNHCR และหลายองค์กร จัดระบบการช่วยเหลือในสถานการ์ฉุกเฉิน ขณะที่เวทีเสนอแนะเชิงนโยบายต่อการช่วยเหลือผู้ลี้ภัยชาวเมียนมา เห็นด้วยที่จะให้ประเทศไทยเปิดประตูมนุษยธรรม รับมือปัญหาจากเมียนมา และจัดการกับปัญหาเดิมที่ยังมีผู้หนีภัยการสู้รบชาวเมียนมา ในค่ายอพยพ 9 แห่งที่ชายแดนไทยจำนวนเกือบ 1 แสน มาเป็นเวลากว่า 43 ปีแล้ว โดยคาดหวังว่ารัฐบาลใหม่จะมีนโยบายที่ชัดเจนกับเรื่องนี้


นายพงษ์พิพัฒน์ มีเบญจมาศ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลแม่สามแลบ อำเภอสบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน เปิดเผยถึงสถานการณ์ล่าสุดบริเวณชายแดนจังหวัดแม่ฮ่องสอน ในระหว่างร่วมเวลาที IN-between ชีวิตติดกับ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเกี่ยวกับผู้ลี้ภัยเมียนมา ซึ่งสถานการณ์สู้รบในรัฐคะยา ส่งผลให้มีผู้หนีภัยการสู้รบมายังชายแดนไทยเป็นเวลาเกือบสองสัปดาห์แล้ว และแนวโน้มจะมีมากขึ้น


ศูนย์สั่งการชายแดนไทย-เมียนมา จังหวัดแม่ฮ่องสอน รายงานสถานการณ์ล่าสุดวันนี้ มีผู้หนีภัยความไม่สงบชาวเมียนมา เข้ามาเพิ่มเป็น 4,798 คน ในพื้นที่ปลอดภัยชั่วคราว 2 แห่ง ทั้งที่บ้านเสาหิน อำเภอแม่สะเรียง ซึ่งมีมากสุด 3,270 คน บ้านพะแข่ อำเภอขุนยวม 830 คน ทำให้ต้องเพิ่มอีก 2 แข่งที่บ้านอุนู และบ้านจอปร่าคี ตำบลแม่คง อำเภอแม่สะเรียง โดยร่วมกับ unhcr และเครือข่ายภาคเอกชน ภาครัฐ เหล่ากาชาดจังหวัดแม่ฮ่องสอน ให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ทั้งความปลอดภัย สร้างที่พักพิงชั่วคราว ห้องน้ำชั่วคราว จัดหาอาหารและยารักษาโรค ซึ่งให้บริจาคผ่านสำนักงานเหล่ากาชาดจังหวัดแม่ฮ่องสอน และขอความร่วมมือไม่ให้มีการนำสิ่งของบริจาคไปมอบให้เองเพราะการเข้าถึงลำบาก


ซึ่งแม้การช่วยเหลือในครั้งนี้จะเปิดพื้นที่มากกว่าทุกครั้ง โดยที่ยังไม่มีการผลักดันกลับ แต่อาจต้องบริหารจัดการให้ดีกว่านี้ เนื่องจากจำนวนผู้หนีภัยที่มีจำนวนมาก และพื้นที่ปลอดภัยอยู่ในป่าริมชายแดน จึงอาจต้องยกระดับมากกว่าให้ท้องถิ่นดำเนินการ


ในเวทีข้อเสนอแนะนโยบายซึ่งมีนายพิศาล มาณวพัฒน์ อดีตเอกอัครราชทูตและสมาชิกวุฒิสภา พลเอกนิพัทธ์​ทองเล็ก อดีตปลัดกระทรวงกลาโหม เห็นด้วยข้อเสนอของนายกัณวีร์ สืบแสง ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคเป็นธรรม ที่เสนอให้ไทยเปิดประตูมนุษยธรรม Humanitarion Corridor มีบาทบาทนำในการช่วยเหลือมนุษยธรรมต่อสถานการณ์ในเมียนมา ซึ่งไม่เพียงผู้หนีภัยการสู้รบในชายแดนแม่ฮ่องสอนขณะนี้แล้ว ไทยต้องเตรียมรับมือผู้พลัดถิ่นในประเทศเมียนมาอีกกว่า 2 แสนคน หากสถานการณ์การสู้รบภายในประเทศรุนแรงขึ้น และมีความคาดหวังที่จะเห็นรัฐบาลชุดใหม่ มีบทบาทนำในเรื่องนี้


จ่อ จ่อ เตงน์ ผู้ลี้ภัยชาวเมียนมา ที่ปัจจุบันได้สถานะเป็นผู้ลี้ภัยในสหรัฐอเมริกา ยอมรับว่า สถานการณ์หลังรัฐประหารปี 2021 ทำให้ความหวังที่จะได้กลับบ้านยากขึ้น เขาอาจเป็นคนหนึ่งที่ได้ไปตั้งถิ่นฐานในประเทศที่ 3 แต่ยังมีชาวเมียนมาอีกนับล้านคนต้องพลัดถิ่นในประเทศ อีกนับหมื่นคนเผชิญชะตากรรมการสู้รบบริเวณชายแดน และอีกนับแสนคนที่ยังอยู่ในค่ายผู้อพยพชายแดนไทยทั้ง 9 แห่ง อีกเกือบ 1 แสนคน เป็นเวลากว่า 43 ปีแล้ว


เช่นเดียวกับ ดร.ซินเธีย หม่อง เธอลี้ภัยจากเหตุการณ์ 1888 มายังอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เปิดแม่ตาวคลินิก ช่วยเหลือผู้คนมากว่า 30 ปี ก็ยังมองไม่เห็นทางออก ไม่นับรวมชาวเมียนมาที่ต้องลี้ภัยหลังการรัฐประหารกว่า 2 ปีที่ผ่านมา


การจัดการเชิงนโยบายของรัฐบาลชุดใหม่ จึงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ทั้งการยกระดับการช่วยเหลือด้านมนุษธรรมตามแนวชายแดนขณะนี้ การจัดการกับผู้ลี้ภัยในค่ายอพยพทั้ง 9 แห่ง ซึ่งมีข้อเสนอจาก ดร.ชยันต์ วรรธนภูติ จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ว่าควรเปิดค่าย เพื่อเปิดโอกาส ให้พวกเขาที่อยู่มากว่า 40 ปี ได้รับการศึกษา ได้มีงานทำ แม้ไทยยังไม่ได้ลงนามในภาคีอนุสัญญาผู้ลี้ภัย แต่นักวิชาการทั้ง ดร.ศรีประชา เพชรมีศรี และ นางศยามล ไกยูรวงศ์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ก็เห็นด้วยที่จะจัดการไปตามกฏหมายที่มีอยู่ ซึ่งทั้งนายกัณวีร์ พลเอกนิพัทธ์​และนายพิศาล ต่างก็เห็นด้วยที่ถึงเวลาแล้วที่รัฐบาลใหม่จะจัดการปัญหานี้ และเป็นเป้าหมายที่ผู้จัดงานทั้ง เสมสิกขาลัย และเครือข่าย myanmar response network อยากเห็น


นอกจากนี้ยังมีความคาดหวังต่อการจัดการระบบกฏหมายไทย ที่ไม่ใช้กฏหมายตรวจคนเข้าเมือง มาเป็นข้อจำกัดในการจัดการปัญหาผู้ลี้ภัย และหวังว่าระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการกลั่นกรองสถานะผู้ลี้ภัยที่จะมีผลบังคับใช้ในอีกไม่กี่เดือนนี้ จะเป็นสารตั้งต้นในการจัดการปัญหาผู้ลี้ภัยเมียนมาได้ต่อไป