สื่อนอกตีแผ่แคนาดา-สหรัฐฯ เสนอรับ 48 ชาวอุยกูร์ แต่ถูกรัฐบาลไทยเพิกเฉย ก่อนโดนส่งตัวกลับไปจีน

รอยเตอร์สเผยรายงานเอ็กซ์คลูซีฟ ระบุแคนาดา-สหรัฐฯ เสนอรับ 48 ชาวอุยกูร์ที่ถูกกักตัวอยู่ในไทยนานกว่า 10 ปีไปดูแลแล้ว แต่ถูกเพิกเฉยจากรัฐบาลไทย เพราะหวั่นกระทบความสัมพันธ์กับจีน

สำนักข่าวรอยเตอร์สรายงานว่า แม้จะมีการเรียกร้องจากผู้เชี่ยวชาญด้านสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ แต่ไทยยังคงดำเนินการส่งตัวชาวอุยกูร์กลับจีน โดยอ้างว่าได้ดำเนินการตามกฎหมายและพันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชน

รอยเตอร์สรายงานคำพูดของนายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีของไทยที่กล่าวเมื่อวันจันทร์ที่ 3 มี.ค.ที่ผ่านมา ไม่มีประเทศใดเสนอข้อเสนอที่เป็นรูปธรรมในการรับชาวอุยกูร์ 48 คนไปตั้งถิ่นฐานใหม่เลย

อย่างไรก็ดี เจ้าหน้าที่รายหนึ่งจากกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ได้ออกมาให้ข้อมูลว่า สหรัฐฯ เสนอที่จะรับชาวอุยกูร์ 48 คนไปตั้งถิ่นฐานใหม่แล้วหลายครั้ง และสหรัฐฯ ได้ทำงานร่วมกับประเทศไทยมานานหลายปีเพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้ชาวอุยกูร์เหล่านี้ถูกส่งตัวกลับไปยังประเทศจีน

ขณะเดียวกัน รอยเตอร์สยังอ้างแหล่งข่าวอีก 4 รายซึ่งเป็นนักการทูตและผู้ที่มีความรู้โดยตรงว่า แคนาดาได้เสนอให้ชาวอุยกูร์เหล่านี้ลี้ภัยไปอยู่ในประเทศด้วย นอกจากนี้ แหล่งข่าวอีก 2 แห่งก็บอกว่ามีข้อเสนอมาจากออสเตรเลียด้วย

แหล่งข่าวระบุว่า รัฐบาลไทยไม่ได้ปฏิบัติตามข้อเสนอเหล่านี้เพราะกลัวกระทบต่อความสัมพันธ์กับจีน อย่างไรก็ดี แหล่งข่าวทั้งหมดปฏิเสธที่จะเปิดเผยชื่อเนื่องจากเป็นเรื่องละเอียดอ่อน

อย่างไรก็ดี รอยเตอร์สบอกว่ากระทรวงการต่างประเทศของไทยและจีนยังไม่ออกมาแสดงความคิดเห็นต่อรายงานนี้ ขณะที่โฆษกของกระทรวงการตรวจคนเข้าเมืองของแคนาดาก็บอกว่าพวกเขาจะไม่แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้เป็นการส่วนตัว

ขณะที่ทางด้านกระทรวงการต่างประเทศและการค้าของออสเตรเลียพูดถึงเรื่องนี้ด้วยการอ้างอิงแถลงการณ์ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เพนนี หว่อง ซึ่งกล่าวเมื่อวันศุกร์ที่ 28 ก.พ.ที่ผ่านมา ว่า ออสเตรเลียไม่เห็นด้วยอย่างยิ่งกับการตัดสินใจของประเทศไทย

ทั้งนี้ สถานเอกอัครราชทูตจีนประจำประเทศไทยระบุในแถลงการณ์เมื่อวันศุกร์ที่ 28 ก.พ.ว่า ผู้อพยพผิดกฎหมายชาวจีน 40 คน ซึ่งไม่ได้ก่ออาชญากรรมร้ายแรงใดๆ ได้เดินทางกลับบ้านเพื่อกลับไปอยู่กับครอบครัวหลังจากพลัดพรากจากกันมานานกว่า 10 ปี

นอกจากชาวอุยกูร์ 40 คนที่ถูกส่งตัวกลับเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ยังมีอีก 5 คนที่อยู่ในเรือนจำไทยเนื่องจากคดีอาญา ขณะเดียวกัน รอยเตอร์สยังไม่สามารถยืนยันที่อยู่ของอีก 3 คนได้ในตอนนี้

ในรายงานของรอยเตอรส์ยังอ้างถึงคำพูดของนายพิศาล มณีพัฒน์ อดีตเอกอัครราชทูตไทยประจำแคนาดาและสหรัฐอเมริการะหว่างปี 2556 ถึง 2560 และอดีตสมาชิกวุฒิสภาที่บอกว่ามีอย่างน้อย 3 ประเทศที่ยื่นข้อเสนอกับประเทศไทย ขอรับชาวอุยกูร์ไปดูแลแต่ไม่ระบุว่าเป็นประเทศใดบ้าง นายพิศาลได้บอกกับรอยเตอร์สว่าไทยไม่ต้องการทำให้จีนไม่พอใจ จึงไม่ได้ตัดสินใจที่จะดำเนินการเรื่องนี้

แม้จีนจะยืนยันว่าเจ้าหน้าที่ไทยจะได้รับอนุญาตให้ติดตามความเป็นอยู่ของชาวอุยกูร์ในประเทศจีนหลังจากการเดินทางกลับ แต่ผู้เชี่ยวชาญด้านสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติกล่าวว่า กลุ่มชาวอุยกูร์จะมีความเสี่ยงต่อการถูกทรมาน การปฏิบัติที่โหดร้าย และ “ความเสียหายที่ไม่สามารถแก้ไขได้” หากถูกส่งตัวกลับไปยังประเทศจีน และการส่งตัวกลับของพวกเขาได้รับการประณามอย่างกว้างขวาง