การเมืองเรื่องกล้วยกล้วย

การเมืองเรื่องกล้วยกล้วย

“แจกกล้วย” กลายเป็นวาทกรรมที่เราพบได้บ่อยมากขึ้นในข่าวการเมืองช่วงนี้ โดยเฉพาะช่วงที่การอภิปรายไม่ไว้วางใจในสภากำลังดำเนินไปอย่างดุเดือด เราจะเห็นสำนักข่าวที่รายงานเรื่องการแจกกล้วยกันอย่างหนาหู ไม่ว่าจะเป็นข่าวการแจกให้ ส.ส.พรรคเล็ก หรือข่าวที่ ส.ส.ฝ่ายค้านเองออกมาแฉกลางสภาเรื่องการแจกกล้วยกันเลยก็ตาม

ล่าสุดวาทกรรม “แจกกล้วย” นี้ไม่ได้หยุดอยู่แค่วงการการเมือง แต่ลุกลามไปถึงวงการบันเทิงที่เกิดปรากฏการณ์แจกกล้วยขึ้นเช่นกัน เมื่อนักร้องสาวชื่อดัง ปาล์มมี่ อีฟ ปานเจริญ ขึ้นเวทีโยนกล้วยแจกกลางการแสดงคอนเสิร์ตให้คนดูด้านล่าง พร้อมลงรูปในอินสตาแกรมและคอมเมนท์ว่า “กลัวมิตรรักจะหิว” งานนี้ทำเอาแฟนคลับปาล์มมี่และคอการเมืองอดเชื่อมโยงไม่ได้ถึงการแจกกล้วยของนักร้องสาวว่ามีความเชื่อมโยงหรือตั้งใจสื่อถึงสถานการณ์แจกกล้วยในสภาหรือไม่ อย่างไร


ร.อ.ธรรมนัส ตำนานเจ้าของฝูงลิงที่ยังมีลมหายใจ

ถึงแม้ว่า “แจกกล้วย” จะเป็นวาทกรรมที่เราพบเห็นบ่อยในข่าวการเมืองช่วงนี้ แต่คำนี้กลับไม่ใช่คำโบราณที่ใช้กันมาเนิ่นนาน ทว่าเป็นวาทกรรมที่เกิดขึ้นในช่วงรัฐบาลของพล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา หลังผ่านการเลือกตั้งครั้งใหญ่เมื่อปีพ.ศ. 2562

ต้นกำเนิดมาจากร.อ. ธรรมนัส พรหมเผ่า รมช.เกษตรและสหกรณ์ ขณะนั้น ที่ได้รับมอบหมายหน้าที่อันยิ่งใหญ่จากผู้ใหญ่ในฟากรัฐบาลและพรรคพลังประชารัฐให้ดูแลปัญหาความขัดแย้งระหว่างพรรคร่วมรัฐบาลและภายในพรรคพลังประชารัฐ

ผลงานของ ร.อ.ธรรมนัสเป็นที่ประสบความสำเร็จในทางการเมือง เนื่องจากเขารับมือกับปัญหาความขัดแย้งที่ได้รับมอบหมายให้ดูแลได้อย่างอยู่หมัด แต่สุดท้ายมือประสานสิบทิศยังต้องพลาด เมื่อนายพิเชษฐ สถิรชวาล ส.ส. และหัวหน้าพรรคประชาธรรมไทย ประกาศขอแยกตัว พร้อมระบุว่าผิดหวังเกี่ยวกับการจัดสรรเก้าอี้ จนฮีโร่อย่าง ร.อ.ธรรมนัสต้องออกโรงด้วยการเข้าไปเคลียร์จนได้ข้อสรุปว่า เป็นเพียงการขอแยกห้องทำงาน ไม่ใช่การแยกตัวจากการร่วมรัฐบาล แต่เรื่องนี้ก็ไม่ได้จบอย่างแฮปปี้เอนด์ดิ้ง เพราะภายหลัง ธรรมนัสกลับเปรียบตัวเองเป็นคนเลี้ยงลิงที่ต้องคอยเอากล้วยให้ ส.ส.พรรคเล็กร่วมรัฐบาลอยู่เสมอ เรื่องนี้สร้างความไม่พอใจให้ ส.ส.บางส่วนที่มองว่าตนถูกดูหมิ่นจนธรรมนัสต้องออกมาเปิดเผยว่าเคลียร์ใจกับนายพิเชษฐ และ ส.ส.พรรคเล็กทุกท่านเรียบร้อยแล้ว

“ผมเป็นคนเลี้ยงลิง เลยต้องเอากล้วยให้ลิงกินตลอดเวลา ขณะนี้เชื่อว่ากินจนอิ่มแล้วน่าจะพอได้แล้ว” …ธรรมนัส กล่าว

“สภากล้วย” ฉายาที่ไม่ได้มาเพราะโชคช่วย

แม้ว่าความขัดแย้งของธรรมนัสกับพรรคเล็กขณะนั้นจะจบลง แต่วาทกรรม “แจกกล้วย” ยังไม่สิ้นสุด เนื่องจากคำนี้ยังถูกใช้ต่อเนื่องเป็นสัญลักษณ์ของการให้ผลประโยชน์ตอบแทนส.ส. เพื่อให้ได้เสียงโหวตในสภาตามที่ผู้มีอำนาจต้องการ และทำให้ภาพลักษณ์สภาผู้แทนราษฎรในรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ถูกตีตราจากสังคมให้เป็นสภากล้วยอีกด้วย


การเมืองวิปลาส สภาประหลาดต่อรองผลประโยชน์

ไม่ใช่แค่ประชาชน แต่ทางด้านนักวิชาการเองก็ได้แสดงความเห็นต่อระบบการเมืองในยุคสภากล้วยไว้ด้วยอย่างหลากหลาย ด้าน รศ.ดร.สิริพรรณ นกสวน สวัสดี อาจารย์ประจำภาควิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เคยแสดงความเห็นผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวโดยมองว่า อำนาจต่อรองอันสูงลิ่วของพรรค 1 ที่นั่ง สะท้อนความวิปลาสของระบบการเมืองอันเป็นผลมาจากการออกแบบรัฐธรมนูญและระบบเลือกตั้งที่มุ่งลดอิทธิพลของพรรคใหญ่

นอกจากนี้ ด้าน ผศ.ดร.ปริญญา เทวานฤมิตรกุล อาจารย์ประจำภาควิชากฎหมายมหาชน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่แสดงความเห็นกับ workpointTODAY เมื่อวันที่ 20 ก.ค.2565 ว่า ปรากฏการณ์แจกกล้วยทำให้อำนาจต่อรองของพรรคเล็กเพื่อผลประโยชน์มีมากขึ้น เพราะหากพรรคเล็กร่วมมือกันโหวตไม่ไว้วางใจให้รัฐมนตรีคนใด รัฐมนตรีคนนั้นมีสิทธิ์หลุดออกจากเก้าอี้ได้เลย ซึ่งการต่อรองการยกมือโหวตให้รัฐมนตรีคนใดเพื่อให้ได้ผลประโยชน์ส่วนตนของพรรคเล็กเป็นเรื่องที่ไม่สมควรเกิดขึ้นในฐานะผู้แทนปวงชน แต่สิ่งที่ควรเกิดขึ้นคือผู้แทนปวงชนต้องนำสิ่งที่ฝ่ายค้านได้ชี้แจงกล่าวหาและคำชี้แจงของรัฐมนตรีที่ถูกกล่าวหามาพิจารณาการโหวตไว้วางใจหรือไม่มากกว่า

แม้ว่าการอภิปรายไม่ไว้วางใจครั้งนี้จะดุเดือดเผ็ดร้อนถึงขนาดมีการแฉกลางสภาจากพรรคฝ่ายค้าน โดยเฉพาะส.ส. พรรคเพื่อไทยหลายท่านที่ออกมาพูดเรื่องนี้อย่าจริงจังระหว่างการอภิปรายไม่ไว้วางใจ เช่น ชลน่าน ศรีแก้ว, ธีรรัตน์ สำเร็จวาณิชย์ และ มนพร เจริญศรี แต่สุดท้าย ไฮไลท์จริงอยู่ที่การลงมติพรุ่งนี้ที่ประชาชนอย่างเราต้องจับตาดูกันต่อไปว่าผลการลงมติจะเป็นอย่างไร ผลโหวตจากพรรคเล็กจะเป็นไปตามคำสั่งของ “คนเลี้ยงลิง” หรือไม่ และจะเป็นบทสรุปของระบบการเมืองไทยว่าจะดำเนินต่อไปในทิศทางไหน ติดตามได้ในสภาวันนี้…

อภิสิทธิ์ ฉวานนท์ รายงาน