ศาลนราธิวาส สั่งจำหน่ายคดีตากใบ หลังคดีหมดอายุความ 'ผู้พิพากษา' ย้ำคดีนี้ศาลไม่ได้ยกฟ้อง

องค์คณะผู้พิพากษา ศาลจังหวัดนราธิวาส ประกอบนายทรงพล พันธุ์วิชาติกุล ผู้พากษาศาลจังหวัดนราธิวาส นายธนธร ผดุงธิติฐ์ รองอธิบดีผู้พิพากษาศาลภาค 9 และผู้พิพากษาอีก 1 ท่าน ออกนั่งบัลลังก์ อ่านคำสั่งคดีหมายเลขแดงที่ อ 1516/2567 ระหว่าง น.ส.ฟาตีฮะ ปะจูกูเล็ง กับพวกรวม 48 คน เป็นโจทก์ ยื่นฟ้อง พล.อ.พิศาล วัฒนวงษ์คีรี จำเลยที่ 1 กับ พวกรวม 9 คน


ศาลจังหวัดนราธิวาส ระบุว่า คดีนี้มีการกระทำผิดเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2547 ศาลได้ประทับรับฟ้องจำเลย 7 คน ในฐานความผิดข้อหาฆ่าผู้อื่น,พยายามฆ่า และกักขังห่วงเหนี่ยว ตามประมวลกฏหมายอาญา มีอัตราโทษ ประหารชีวิต จำคุกตลอดชีวิต และ จำคุก 20 ปี แม้ศาลประทับรับฟ้องอยู่ในกำหนดอายุความ 20 ปี และศาลได้ออกหมายจับไปแล้ว จำเลยหลบหนี ไม่สามารถจับตัวได้ จนครบกำหนดอายุความ เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2567 สิทธิการฟ้องคดีจึงไม่สามารถทำได้อีก จึงมีคำสั่งให้จำหน่ายคดี


ผู้พิพากษา ศาลจังหวัดนราธิวาส ย้ำว่า คดีนี้ศาลไม่ได้ยกฟ้อง เพราะได้ไต่สวนพยานแล้ว มีคำสั่งประทับรับฟ้องว่าคดีมีมูล มีข้อเท็จจริงปรากฏแล้วว่า จำเลยอาจจะกระทำความผิดได้ แต่กระบวนการไม่พอให้ลงโทษได้ แต่จำเลยไม่มาศาลจึงต้องจำหน่ายคดี จำเลยจึงไม่ใช่ผู้บริสุทธิ์ 100 เปอร์เซ็นต์


โดยทีมนายความคดีตากใบ ที่มีทั้งสภาทนายความ มูลนิธิศูนย์ทนายความมุสลิม และ มูลนิธิผสานวัฒนธรรม กล่าวเพิ่มเติมว่า แม้จำหน่ายคดีไปแล้ว ศาลยังกล่าวด้วยว่า โจทก์มีสิทธิไปพิสูจน์ความจริงตามกระบวนการสันติภาพและในช่องทางอื่น เพราะการเยียวยาในรูปแบบที่ไม่ใช่ตัวเงิน คือการเยียวยาความทรงจำ ก็สามารถทำได้ และเสียดายที่จำเลยไม่มาต่อสู้คดีในชั้นศาล หากไม่ผิดก็จะกลายเป็นผู้บริสุทธิ์


ในห้องพิจารณาคดี ที่เปิดให้ผู้สื่อข่าวนำกระดาษไปจดได้ ผู้พิพากษาศาลจังหวัดนราธิวาส กล่าวด้วยว่า คดีนี้เป็นบทเรียนที่สร้างความเปลี่ยนแปลงให้สังคมได้ และได้สร้างคุณูปการในทางกฏหมายหลายเรื่อง เช่น ความคุ้มกันของ สส.ที่สภาผู้แทนราษฏร ตอบมาแล้วว่า สส.ไม่มีความคุ้มกันตามรัฐธรรมนูญ ในสมัยประชุม และคดีนี้ที่ศาลอำนวยความสะดวกต่างๆ ไม่ได้เข้าข้างฝ่ายใดเป็นพิเศษ ไม่ได้ปฏิบัติให้เสียความเป็นกลาง แต่เป็นคดีที่มีคนมากจึงอยากให้กระบวนการพิจารณาคดีผ่านไปด้วยความเรียบร้อย


นายมูฮัมหมัด ซอฮารี อูเซ็ง ตัวแทนญาติ ได้กล่าวความรู้สึกในห้องพิจารณาคดียอมรับว่าผิดหวัง หมดศรัทธาในกระบวนการยุติธรรม ที่หาผู้กระทำผิดไม่ได้ ถ้ายังมีความบริสุทธ์จริง ทำไมหนีคดี ถ้าคดีนี้จบไปโดยไม่มีคนรับผิดชอบ ความรู้สึกของญาติไม่มีอายุความ ความเจ็บปวด 20 ปี ยังรอคอยความยุติธรรม โดยเห็นด้วยที่ทนายความจะมีการเรียกร้องให้นายกรัฐมนตรี สั่งการให้ตรวจสอบว่าตำวจและอัยการ ละเว้นปฏิบัติหน้าที่ว่างเว้นไม่ส่งสำนวนคดีต่ออัยการถึง 19 ปี จนญาติมาฟ้องเอง รวมถึงการเรียกร้องให้ผู้ต้องหาที่เป็นข้าราชการ ไม่รับเงินบำนาญ


ญาติคดีตากใบ ขอบคุณในการอำนวยความยุติธรรมของศาลจังหวัดนราธิวาสอย่างถึงที่สุด และซาบซึ้งคำกล่าวของ นายทรงพล ผู้พิพากษา ผู้พิพากษาศาลจังหวัดนราธิวาส ที่ระบุว่าญาติบอกว่าไม่อยากให้ญาติหมดหวัง เพราะการที่ญาติยื่นฟ้องก็แสดงว่ายังเชื่อมั่นตั้งแต่แรก ดังนั้นการค้นหาความจริงยังไม่จบ ยังใช้กลไกอีกมาภายในประเทศ ไม่ต้องไปถึงต่างประเทศแต่ต้องผลักดันปลายทางความยุติธรรม ให้ไปถึงจุดหมายปลายทาง โดยมีทนายความเป็นยานพาหนะ ศาลเป็นถนนเส้นหนึ่ง ที่ทำให้ถนนเรียบเดินไปได้ เมื่อสะดุดก็เปลี่ยนเส้นทางใหม่ และย้ำด้วยว่าโจทก์ไม่ใช่ผู้โดยสาร แต่เปรียบเสมือนพลังงานที่ทำให้รถวิ่งไปได้ ถ้าต้องการการเปลี่ยนแปลง และกล่าวด้วยว่า ทุกคนเป็นเจ้าของประเทศนี้ทั้งประเทศ เหมือนทุกคน มีสิทธิฟ้องได้ มีกฏหมายให้ทำได้ ไม่ใช่พลเมืองชั้น 2 แต่เป็นพลเมืองไทย เหมือนทุกคนในประเทศนี้


ทนายความเปิดเผยว่าศาลได้ให้ช่องท่างอื่น เช่นการตรวจสอบของคณะกรรมการอิสระ แม้ว่าในทางคดีนี้จะจำหน่ายคดีไม่สามารถฟ้องใหม่ได้แล้ว ส่วนช่องทางศาลอาญาระหว่างประเทศ จะมีการหารือกันต่อไป และที่เป็นไปได้คือการตรวจสอบของคณะกรรมาธิการกฏหมาย และกรรมาธิการความมั่นคงที่ได้ยื่นเรื่องตรวจสอบการละเว้นปฏิบัติหน้าที่ในการฟ้องคดีของตำรวจและอัยการ


ซึ่งคณะกรรมาธิการทั้งสองคณะจะมีการหารือเรื่องนี้ต่อไป รวมถึงอยากให้นายกรัฐมนตรีได้มีโอกาสลงพื้นที่รับฟังญาติผู้เสียชีวิตเพื่อเยียวยาทางจิตใจ


ญาติคดีตากใบ ยังตกใจเมื่อทราบข่าวว่า นายวิษณุ เลิศสงคราม ปลัดอำเภอท่าอุเทน จ.นครพนม กลับมาปฏิบัติหน้าที่แล้ว โดยมารายงานตัวต่อนายอำเภอท่าอุเทน ตั้งแต่วันเสาร์ที่ 26 ตุลาคม 2567 หลังคดีหมดอายุความไม่ถึง 24 ชั่วโมง จึงเป็นการทำร้ายจิตใจญาติมาก ที่หนีคดีแล้วกลับมาทันทีในวันรุ่งขึ้นที่หมดอายุความ


ดคีตากใบที่ปิดฉากแบบนี้ จึงอาจจะเป็นจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งรอบใหม่ได้ หากไม่ได้รับการเยียวยาความยุติธรรมทางความทรงจำ