กรมพระศรีสวางควัฒนฯ ทรงบรรยายพิเศษ พระราชทานแก่แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 ปีการศึกษา 2564

สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงบรรยายพิเศษ พระราชทานแก่แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 ประจำปีการศึกษา 2564 ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ออนไลน์



วันนี้ เวลา 12.56 น. สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เสด็จออก ณ ตำหนักทิพย์พิมาน อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ทรงบรรยายพิเศษ พระราชทานแก่แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ประจำปีการศึกษา 2564 ในหัวข้อที่ 2 ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ออนไลน์ เรื่อง "ภูมิคุ้มกันบำบัดมะเร็ง -Immuno-oncology ตัวยับยั้งจุดตรวจของภูมิคุ้มกัน" จากที่ได้ทรงบรรยายในครั้งที่แล้ว ถึงความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน และความสามารถ ในการแยกความแตกต่างของเซลล์มะเร็ง ออกจากเซลล์ปกติของร่างกายได้ และทำลายเซลล์เหล่านั้น แต่ก็ยังมีเซลล์มะเร็ง ที่สามารถหลบหลีกการตรวจพบ และไม่ถูกกำจัดจากระบบภูมิคุ้มกัน ในการนี้ ทรงบรรยายถึงการรักษาระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ที่สามารถกำจัดเซลมะเร็งได้ในระยะเริ่มต้น



รวมถึง กระบวนการปรับภูมิคุ้มกัน เริ่มจากการที่เซลล์มะเร็งถูกตรวจพบ และทำลายโดยระบบภูมิคุ้มกัน ต่อมาเกิดการเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติม เซลล์มะเร็งที่ยังไม่ถูกทำลาย และพยายามปรับตัวอยู่ร่วมกับเซลล์ปกติ และปรับตัวเพื่อหลบหนีจากระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้เซลล์มะเร็งเจริญเติบโต และแพร่กระจายออกไป ซึ่งกลไกสำคัญที่ทำให้เซลล์มะเร็งหลบหนีจากการกำจัดของระบบภูมิคุ้มกัน ได้แก่ การกดระบบภูมิคุ้มกันโดยเซลล์มะเร็งเอง โดยเกิดที่โมเลกุลของจุดตรวจภูมิคุ้มกันบนผิวของเซลล์มะเร็ง ไปทำปฏิกิริยากับตัวรับบนเม็ดเลือดขาวชนิด ที-เซลล์ ที่มีบทบาทในการควบคุมการทำงานของระบบเม็ดเลือดขาว ทำให้สามารถยับยั้งเซลล์เม็ดเลือกขาวชนิดที-เซลล์ ที่จุดตรวจภูมิคุ้มกัน และหลบหลีก จากการทำลายของระบบภูมิคุ้มกันได้ ดังนั้น การยับยั้งการกดระบบภูมิคุ้มกันโดยเซลล์มะเร็ง โดยยาซึ่งเป็นโมโนโคลนอล แอนตี้บอดี้ (monoclonal antibody)ยับยั้งการทำปฏิกิริยาที่จุดตรวจภูมิคุ้มกันนี้ จะทำให้เพิ่มการตอบสนอง ของระบบภูมิคุ้มกันต่อเซลล์มะเร็งมากขึ้น ถือเป็นแนวทางใหม่ของการรักษา แบบภูมิคุ้มกันบำบัดมะเร็ง



ในช่วงท้าย ทรงบรรยายถึงแนวทางการรักษา ที่เป็นความหวังในปัจจุบันและอนาคต โดยใช้ยาหลายชนิดร่วมกัน และได้ยกตัวอย่างการใช้ยาในกลุ่มยับยั้งจุดตรวจภูมิคุ้มกัน 2 ชนิดร่วมกัน ให้ผลการรักษาที่ดีขึ้น แต่อาจจะเพิ่มอาการข้างเคียงขึ้นได้ ซึ่งขณะนี้ ยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับผลในระยะยาวของการรักษา หรือใช้ยากลุ่มยับยั้งจุดตรวจภูมิคุ้มกันร่วมกับการรักษาแบบเคมีบำบัด ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งอาจจะเพิ่มการตอบสนองในการต้านมะเร็งมากขึ้น แต่มีข้อควรระวังในการวางแผนการรักษา ซึ่งขึ้นกับระยะของการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน ตลอดจนขนาด และระยะเวลาของการใช้ยา



ความรู้เรื่องภูมิคุ้มกันบำบัดมะเร็ง ที่แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 ได้รับพระราชทานจากทูลกระหม่อมอาจารย์ทั้ง 2 ครั้งนี้ ก่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ นับเป็นประโยชน์ ต่อการวินิจฉัย ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ตลอดจนการศึกษาวิจัย และพัฒนายา เพื่อนำไปสู่การรักษา ซึ่งเป็นความหวังที่จะสามารถระงับโรคมะเร็ง ที่นับวันจะพบได้มากขึ้น