เลือกตั้งและการเมือง
เปิดใจนักข่าวภาคสนาม กับการรายงานข่าวในสถานการณ์ชุมนุมทางการเมือง
โดย
23 ต.ค. 2563
2.2K views
จากกรณีที่มีประกาศคำสั่งหัวหน้าผู้รับผิดชอบ ในการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรงที่ 4/ 2563 เรื่องให้ตรวจสอบและให้ระงับการออกอากาศรายการที่มีลักษณะฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ กับสื่อออนไลน์ Voice TV ,ประชาไท,The Reporters ,THE STANDARD และเยาวชนปลดแอก
ภายหลังศาลอาญามีคำสั่งยกคำร้อง ของกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอีเอส) เรื่องขอปิดแพลตฟอร์มสื่อออนไลน์ที่ยื่นมา เนื่องจากคำร้องดังกล่าวไม่แสดงเหตุชัดเจนในความผิด และรัฐธรรมนูญมีบทบัญญัติคุ้มครองสื่อในการเสนอข่าว ก่อนที่รัฐบาลจะประกาศยกเลิก พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ร้ายแรง ในเวลาต่อมา
อย่างไรก็ตามสถานการณ์ชุมนุมทางการเมือง ท่ามกลางความเห็นต่างของหลายฝ่าย ซึ่งเป็นเรื่องเปราะบาง สื่อมวลชนถือว่ามีบทบาทสำคัญในการเสนอข่าว รายงานข่าวอิงข้อเท็จจริงเผยแพร่สู่สาธารณชน สื่อต้องไม่ถูกปิดกั้นสิทธิเสรีภาพในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารของประชาชน ภายใต้ความรับผิดชอบต่อสังคม ที่สำคัญพึงระวังการนำเสนอข่าวที่อาจนำไปสู่การใช้ความรุนแรงในการยุติปัญหา
น.ส.ฐปณีย์ เอียดศรีไชย ผู้สื่อข่าวและผู้ก่อตั้งสำนักข่าว The Reporters ให้สัมภาษณ์ว่า ช่วง ที่ประกาศให้ตรวจสอบและระงับการนำเสนอข่าว ยอมรับว่ากดดันการทำหน้าที่ แม้ที่ผ่านมาตนพยายามทำหน้าที่อย่างเต็มที่แล้ว โดยคำสั่งศาลยกคำร้องนั้นก็ทำให้ตนรู้สึกทำงานสบายใจขึ้น ไม่ต้องถูกคุกคาม ส่วนตัวมองว่าไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ใด สื่อรู้หน้าที่ของตัวเองตามหลักวิชาชีพ จรรยาบรรณและข้อกฎหมาย
ดังนั้นสื่อมีเสรีภาพในการทำงานด้วยความรับผิดชอบ เสรีภาพสื่อคือเสรีภาพของประชาชน การชุมนุมครั้งนี้แตกต่างจากทุกครั้งมีนักเรียน นักศึกษา บางคนก็เป็นเด็ก การสัมภาษณ์ การถ่ายภาพต้องคำนึงถึงสิทธิเด็กด้วย จึงเป็นสิ่งที่ยากในการทำข่าว ในสถานการณ์ชุมนุมครั้งนี้ ส่วนการใช้คำพูดต่าง ๆ สื่อก็ต้องระมัดระวัง อาจละเมิดต่อศีลธรรมอันดี
น.ส.ฐปณีย์ ยังระบุอีกว่า สื่อต้องมีหน้าที่กลั่นกรองข้อมูลข่าวสารที่จะนำเสนอด้วยความรับผิดชอบ เพื่อป้องกันการบิดเบือน การยุยงปลุกปั่น โดยเฉพาะเฟคนิวส์ ยิ่งอยู่ในภาวะฉุกเฉินหรือร้ายแรงเท่าใด สื่อมีความจำเป็นมากต่อสถานการณ์นั้นไม่ควรมีการปิดกั้นสื่อ สื่อต้องทำงานอย่างเสรีภาพ
ด้าน น.ส. ธัญญลักษณ์ วรรณโคตร ผู้สื่อข่าวสำนักพิมพ์ข่าวสด กล่าวว่า การทำหน้าที่ของตนพยายามรายงานข่าวไม่สร้างความขัดแย้งทั้ง 2 ฝ่าย ส่วนใหญ่ตนจะทำสื่อออนไลน์เฟซบุ๊กไลฟ์เป็นหลัก ซึ่งค่อนข้างควบคุมยาก บางครั้งกลุ่มผู้ชุมนุมอาจพูดด้วยอารมณ์ค่อนข้างรุนแรง สิ่งที่เราสามารถทำได้ต้องมองสถานการณ์ภาพรวมและเฟดตัวออกมา เสนอประเด็นที่ไม่เป็นการยุยง ปลุกปั่นฝ่ายตรงข้าม เพราะหากภาพหรือคำพูดรุนแรงของผู้ชุมนุมที่เสนอออกสื่อไป อาจทำให้เกิดความขัดแย้งกันระหว่างกลุ่มเห็นต่างได้ สื่อต้องมีหน้าที่กลั่นกรองข้อมูลด้วย
ขณะที่ น.ส.ภัทราพร ตั๊นงาม ผู้สื่อข่าวสถานีโทรทัศน์ ThaiPBS กล่าวว่า ในสถานการณ์การชุมนุมจะมีความเห็นต่างหลากหลาย แม้กระทั่งกลุ่มผ็ชุมนุมเองก็อาจจะเห็นต่างกันก็ได้ แต่ไม่ได้ หมายความว่าจะนำไปสู่เหตุการณ์ความรุนแรงระหว่างฝ่ายที่เห็นต่างกัน รวมถึงเจ้าหน้าที่รัฐด้วย ในฐานะที่ตนเป็นนักข่าวก็นำเสนอในมุมข้อเท็จจริงเท่าที่เราเห็น
“สิ่งสำคัญอย่าแสดงความคิดเห็นมากไปกว่าข้อเท็จจริง และอย่าใส่ความคิดเห็น อะไรที่นำเสนอ ได้หรือนำเสนอไม่ได้ หลักการนำเสนอตามจรรยาบรรณของสื่อทำให้เรามีบรรทัดฐานในการนำเสนอ การประกาศใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ร้ายแรง ทำให้สื่อระมัดระวังมากขึ้น”
น.ส.ภัทราพร ระบุว่า การวิเคราะห์สถานการณ์ ทำการบ้านมาก่อนจะช่วยให้เรามีข้อมูลมากพอ ในการรายงานข่าวสถานการณ์การชุมนุม เช่น ต้องรู้ว่ากลุ่มผู้ชุมนุมเป็นใคร มีข้อเรียกร้องอะไร การรวมตัวของพวกเขาต้องการสื่อสารอะไรไปยังรัฐบาล อย่างไรก็ตามวิธีการชุมนุมของแต่ละ กลุ่มผู้ชุมนุมไม่เหมือนกัน เราต้องรายงานสิ่งที่เราเห็นว่าเป็นอย่างไร แต่ไม่ใช่สิ่งที่เราคิดแล้วรายงานออกไป ต้องยึดหลักข้อท็จจริงเป็นสำคัญ
ด้านนายธนกร วงษ์ปัญญา ผู้สื่อข่าว THE STANDARD กล่าวว่า พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ร้ายแรงที่มีการประกาศใช้ก่อนหน้านี้ มีข้อห้ามการนำเสนอของสื่อ แต่ที่สำคัญคือการบังคับใช้มากกว่า ถ้ารัฐเข้าใจเรื่องเสรีภาพ การนำเสนอข่าวของสื่อมวลชนที่เป็นกระจกสะท้อนเรื่องราวต่าง ๆ ก็ไม่ควรจะมีข้อจำกัด
“ผมคิดว่าวิธีการนำเสนอของสื่อ ในภาวะที่ค่อนข้างเป็นสถานการณ์ขัดแย้งและเปราะบางนั้น ต้องพยายามให้ได้ข้อมูลที่รอบด้าน ให้ได้ข้อเท็จจริงจากในพื้นที่จริง ๆ เป็นข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นจากบรรยากาศการชุมนุมจริง ๆ เรื่องของอารมณ์ต้องลดน้อยที่สุด สื่อไม่ควรไปพูดเติมหรือพูดอะไรด้วยความรู้สึกของตัวเอง สถานการณ์ความขัดแย้งแบบนี้ต้องวางตัว อยู่กับข้อเท็จจริงให้มากที่สุด หากผิดพลาดต้องรีบแก้ไขและเดินทางทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด ”
รับชมผ่านยูทูบได้ที่ : https://youtu.be/RagPztPekKg
แท็กที่เกี่ยวข้อง
