เลือกตั้งสหรัฐฯ เป็นการเลือกตั้งโดยอ้อม

เลือกตั้งสหรัฐฯ เป็นการเลือกตั้งโดยอ้อม

5 พฤศจิกายนนี้ ชาวอเมริกันจะไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งประธานาธิบดีคนที่ 47 รวมถึงรองประธานาธิบดีที่ตนชื่นชอบ แต่ในความเป็นจริงพวกเขาไม่ได้เป็นคนเลือกตั้งประธานาธิบดีโดยตรง เป็นเพียงการลงคะแนนเสียงให้บุคคลกลุ่มหนึ่งที่เรียกว่า คณะผู้เลือกตั้ง หรือ Elector ของรัฐให้ไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งแทนพวกเขาในวันที่รัฐธรรมนูญกำหนด

สัดส่วนคณะผู้เลือกตั้งได้มาจากจำนวนวุฒิสมาชิกและสส.ในแต่ละรัฐรวมกัน ซึ่งจำนวนคณะผู้เลือกตั้งทั้งประเทศมี 538 คน

การเลือกตั้งของสหรัฐฯเกือบ 50 รัฐจะใช้ระบบ Winner Take All ใครชนะเลือกตั้งในรัฐไหน ก็จะได้จำนวนคณะผู้เลือกตั้งไปทั้งหมด จะมีเพียงรัฐเมนและเนบราสก้า ที่เป็นระบบสัดส่วน

คำที่เราจะได้ยินบ่อย ๆ ในระหว่างการนับคะแนนเลือกตั้งประธานาธิบดีคือ ตัวเลข 270 คือ magic number นั่นหมายความว่า ผู้สมัครคนใดกวาดคะแนนคณะผู้เลือกตั้งในแต่ละรัฐได้ถึง 270 เสียงก่อน คนนั้นคือผู้ชนะ

ด้วยระบบเลือกตั้งเช่นนี้ทำให้ในอดีตที่ผ่านมา เราจะเห็นผู้สมัครที่ได้คะแนนเสียงจากประชาชน หรือ Popular vote มากกว่าคู่แข่ง แต่ไม่ชนะเลือกตั้ง ซึ่งปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นครั้งล่าสุดในการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2016 ระหว่างฮิลลารี่ คลินตัน กับโดนัลด์ ทรัมป์

ซึ่งครั้งนั้น ฮิลลารี่ คลินตัน ได้คะแนน Popular Vote 65,853,625 คะแนน หรือคิดเป็น  48.0% ส่วน โดนัลด์ ทรัมป์ ได้คะแนน Popular Vote  62,985,106 คะแนน หรือคิดเป็น  45.9%

แต่ ฮิลารี่ กลับแพ้การเลือกตั้ง ทั้ง ๆ ที่ได้คะแนนเสียงจากประชาชนทั้งประเทศมากกว่า ทรัมป์เกือบ 2 ล้าน 9 เสียง นั่นเป็นเพราะเมื่อรวมคะแนนคณะผู้เลือกตั้งทั้งหมดทรัมป์ได้มากกว่า โดย ทรัมป์ได้ไป 306 เสียง ขณะที่ฮิลลารี่ได้ไป 232 เสียง