ในหลวง-พระราชินี เสด็จฯ ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชา

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชา พุทธศักราช 2565

วันนี้ เวลา นาฬิกา นาที พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปยังพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา ในการพระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชา พุทธศักราช 2565

โอกาสนี้ ทรงจุดเทียนรุ่ง ทรงรับกระทงดอกไม้วางบนพานหน้าฐานชุกชี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการท้ายที่นั่ง แล้วทรงจุดเทียนห่วงบูชาพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร จากนั้น ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการท้ายที่นั่งบูชาพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์ และพระพุทธเลิศหล้านภาไลย แล้วทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการทองใหญ่ที่หน้าธรรมาสน์ศิลา สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการทองทิศที่หน้าธรรมาสน์ศิลา

จากนั้น เสด็จออกจากพระอุโบสถ พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ พลอากาศโท ภักดี แสง-ชูโต รักษาราชการผู้อำนวยการกองพระราชพิธี เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเทียน ทรงจุดไฟจากโคมไฟฟ้า แล้วพระราชทานเพื่อเชิญไปถวายเจ้าอาวาสจุดเทียนบูชาพระรัตนตรัยตามพระอารามหลวงที่ได้ทรงพระราชอุทิศไว้ จำนวน 5 พระอาราม ประกอบด้วย วัดบวรนิเวศวิหาร, วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม, วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม, วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม และวัดนิเวศธรรมประวัติ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แล้วทรงหยิบเทียนชนวน ทรงจุดไฟจากโคมไฟฟ้า ทรงถือเทียนนั้นไว้ แล้วเจ้าพนักงานศุภรัต นำโคมเทียนมาขอพระราชทานจุดไฟ สำหรับทรงถือเมื่อเวลาเสด็จพระราชดำเนินเวียนเทียนประทักษิณพระอุโบสถ โดยพระราชวงศ์ และข้าราชการ ได้เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ขอพระราชทานต่อเทียนที่ทรงถืออยู่นั้น เมื่อเสร็จการต่อเทียนแล้ว พระราชทานเทียนชนวนนั้นให้เจ้าพนักงานสนมพลเรือนรับไป จากนั้น ทรงกราบที่พระแท่น แล้วทรงนำสวดสรรเสริญคุณพระรัตนตรัย จบ ทรงรับโคม แล้วทรงพระดำเนินเลี้ยวขวาเวียนรอบพระอุโบสถ เมื่อเสด็จพระราชดำเนิน เวียนรอบพระอุโบสถ ครบ 3 รอบแล้ว เสด็จเข้าพระอุโบสถ ทรงโปรยดอกมะลิที่ธรรมาสน์ศิลา จากนั้น ทรงจุดเทียนดูหนังสือเทศน์ พระราชทานแก่เจ้าพนักงานพระราชพิธีเชิญไปตั้งที่ธรรมาสน์

 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทรงธรรม ทรงศีล จากนั้น พระธรรมวัชรบัณฑิต ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดปากน้ำ ถวายศีลและถวายพระธรรมเทศนา เรื่องวิสาขบูชากถา จบแล้ว ทรงหลั่งทักษิโณทก พระธรรมวัชรบัณฑิต ถวายอนุโมทนา เสร็จแล้ว ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรม บูชากัณฑ์เทศน์แด่พระราชาคณะที่ถวายเทศน์ แล้วทรงประเคนสบงถวายพระสงฆ์ 4 รูป ที่สวดรับอนุโมทนา จากนั้น พระสงฆ์ถวายอดิเรก

วันวิสาขบูชา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ทางจันทรคติ เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา โดยเป็นวันที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ส่วนราชประเพณีนั้น พระมหากษัตริย์ ได้ทรงปฏิบัติมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย ต่อมา ได้ว่างเว้นไป ครั้นถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย มีพระราชดำริร่วมกับสมเด็จพระสังฆราช (มี) วัดมหาธาตุ โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ ฟื้นฟูการบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชาขึ้นใหม่ และจัดการบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชา ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม การพระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชา แบ่งเป็น 2 วัน คือ วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 สำหรับพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหน้าและข้าราชการฝ่ายหน้า และวันแรม 1 ค่ำ เดือน 6 สำหรับพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายในและข้าราชบริพารฝ่ายใน

ครั้นสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระสยามเทวมหามกุฏวิทยมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ สร้างพระพุทธรัตนสถานขึ้น ในเขตพระราชฐานชั้นใน สำหรับเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธบุษยรัตน์ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ จัดการพระราชกุศลวิสาขบูชาของฝ่ายในที่พระพุทธรัตนสถาน จนถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้รวมการพระราชกุศลวิสาขบูชา ทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายในเข้าด้วยกัน ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชาเป็นพระราชพิธีต่อเนื่องกัน 2 วัน คือ วันแรก วันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 6 เป็นพระราชพิธีทรงตั้งเปรียญ และวันที่ 2 วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 เป็นพระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลวิสาขบูชา