เลือกตั้งและการเมือง
เลือก(สัก)ตั้ง Ep 39 : สูตรหาร 100 ปิดโอกาสพรรคจิ๋วเข้าสภา
โดย paweena_c
10 พ.ค. 2566
11 views
การเลือกตั้งสี่ปีที่แล้วมี "พรรคจิ๋ว" หรือพรรคที่ได้คะแนนเฉลี่ยไม่ถึงเกณฑ์เข้าสภาถึง 11 พรรคและเป็นตัวแปรในการร่วมรัฐบาล แต่ครั้งนี้เมื่อมีการเปลี่ยนสูตรคำนวนใหม่ ทำให้ "พรรคจิ๋ว" แทบจะปิดโอกาสในการเข้าสู่สภาอีกครั้ง
การเลือกตั้งปี 2562 เรามี “พรรคจิ๋ว” หรือพรรคการเมืองที่ได้ ส.ส. เข้าสภาเพียงพรรคละหนึ่งคนถึง 11 พรรคการเมือง และที่สำคัญพรรคเหล่านี้กลายเป็นตัวแปรสำคัญที่สนับสนุนให้พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ได้ก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรี
คำถามตัวใหญ่ๆ สำหรับการเลือกตั้งครั้งนี้คือ จะมี “พรรคจิ๋ว” อีกหรือไม่ และโอกาสที่ “พรรคจิ๋ว” เดิมจะกลับเข้าสู่สภามีมากน้อยแค่ไหน คำตอบอยู่ที่ระบบเลือกตั้งและสูตรการคำนวน และยังจำเรื่องนี้ได้ไหมคะ สูตรหาร 500 และ หาร 100
การเลือกตั้งครั้งแล้วเป็นการเลือกตั้งที่เราเรียกว่าสัดส่วนผสม มีบัตรใบเดียวทั้งประเทศ และเอามาคำนวณเป็นป็อปปูลาร์โหวต หรือเอา 500 ซึ่งเป็นจำนวนที่นั่ง ส.ส. เข้าไปหารนั่นแหละ
คราวแล้วมีผู้มาใช้สิทธิ 35,441,920 เมื่อเอามาเข้าสูตรหาร 500 ทำให้ค่าเฉลี่ยคะแนนต่อ ส.ส. หนึ่งคนจะอยู่ที่ 71,168 คะแนน
พรรคไหนที่มีคะแนนเกิน ก็จะได้ ส.ส. ลดหลั่นกันไปตามจำนวนคะแนนที่ได้ โดยครั้งที่แล้วมีพรรคที่สมัครรับเลือกตั้ง 74 พรรค แแต่มีพรรคที่ได้เกิน 71,000 คะแนน 15 พรรค
แต่ทีนี้ก็จะมีเหลือเศษที่ยังหารไม่ลงตัว เนื่องมากจากพรรคที่ได้เกินเจ็ดหมื่นหนึ่งพันคะแนน หลังได้ ส.ส. ไปแล้ว ก็มีเศษคะแนนที่ได้ไม่ถึงเกณฑ์ ส.ส. อีกหนึ่งคน จนได้ ส.ส.ยังไม่ครบ 500 กล่าวคือยังเหลืออีก 11 ที่นั่ง
สูตรคำนวนจึงนับ เศษที่เหลือของแต่ละพรรค เพื่อจัดสรรปันส่วนให้ครบ จึงเป็นที่มาของคำว่า ส.ส. ปัดเศษ โดยพรรคได้คะแนนเยอะที่สุดคือ 69,417 คะแนน ส่วนพรรคที่ได้น้อยที่สุดคือ 33,748 คะแนน
แต่ครั้งนี้ไม่ง่ายเหมือนครั้งนั้น เพราะเราไม่ใช้ระบบสัดส่วผสมอีกแล้ว โดย คะแนนพรรคก็คือจำนวน ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ รวม 100 ที่นั่ง นี่ก็คือสูตรหาร 100
หากเราเอาจำนวนคราวที่แล้วเป็นตัวตั้ง สมมติเลขกลมๆที่ 35 ล้านเสียง ก็ต้องหารด้วย 100 คราวนี้หากจะมี ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ก็ต้องมี 350,000 คะแนน
ด้วยคะแนนเฉลี่ยที่สูงและที่นั่งในการคำนวนที่ลดลงจึงมีโอกาสน้อยที่ “พรรคจิ๋ว” จะมีโอกาสเข้าสภาจำนวนมากเหมือนครั้งที่แล้ว
ทำให้การเลือกตั้งครั้งนี้มี “พรรคจิ๋ว” เดิมที่กลับมาส่งผู้สมัครอีกเพียง 6 พรรคเท่านั้น
