จากกรณีน้ำมันรั่วไหลกลางทะเลจังหวัดระยอง ล่าสุดนักวิชาการจากสถาบันวิจัยทรัพยากรทางน้ำ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้เตือนถึงปรากฏการณ์ปะการังเป็นหมันที่อาจเกิดขึ้นในทันที โดยกรณีลักษณะนี้เคยเกิดขึ้นแล้วเมื่อปี 2556 จากการรั่วของน้ำมันกว่า 5 หมื่นลิตร ใกล้กับเกาะเสม็ด จนส่งผลให้ปะการังบริเวณนั้นเป็นหมันทันที ซึ่งจนถึงขณะนี้ปะการังบางส่วนที่ได้รับผลกระทบยังไม่สามารถฟื้นฟูกลับมาได้ 100% แม้จะผ่านมาเกือบ 10 ปีแล้วก็ตาม และนั่นอาจทำให้สายพันธุ์ของปะการังในบริเวณนี้สูญพันธุ์ได้อีกด้วย

มีภาพบันทึกไข่และเสปิร์มของปะการัง จากอ่าวพร้าว บริเวณเกาะเสม็ด จังหวัดระยอง ที่ศาสตราจารย์ ดร. สุชานา ชวนิชย์ รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยทรัพยากรทางน้ำ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้เก็บตัวอย่างมาศึกษาจากกรณีน้ำมันรั่วเมื่อปี 2556



ซึ่งพบว่า การปฏิสนธิตัวอ่อนของปะการังมีลักษณะที่เปลี่ยนแปลง แม้ขั้นตอนสุดท้ายจะดูเหมือนปกติ แต่ภายในนั้นกลับไม่มีตัวอ่อนอยู่เลย เท่ากับว่าปะการังกิ่งนี้ เป็นหมัน หรือ ไม่สามารถขยายพันธุ์ต่อได้ โดยสิ้นเชิง



กรณีนี้จึงเป็นที่น่ากังวล กับการรั่วไหลของน้ำมันบริเวณทะเลระยองในขณะนี้ ที่ล่าสุดขยายวงกว้างอย่างต่อเนื่อง ซึ่งช่วงนี้เป็นฤดูผสมพันธุ์ของปะการังในแถบนี้ ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงต้นเดือนเมษายนของทุกปี และจากกรณีการปนเปื้อนนี้ อาจส่งผลให้ปะการังทุกชนิดในบริเวณทะเลระยองเป็นหมันฉับพลันได้ทันที โดยอาจต้องอาศัยระยัเวลาฟื้นฟูอย่างต่ำ 2 ปีขึ้นไป หรือ อาจไม่สามารถฟื้นฟูได้ จนปะการังที่มีลักษณะเฉพาะทางพันธุกรรมในบริเวณนี้สูญพันธุ์ถาวร



ภาพถ่ายทางอากาศล่าสุดจากจิสด้าในวันนี้แม้จะไม่สามารถตรวจจับหรือสังเกตเห็นคราบน้ำมันได้ เนื่องจากคราบน้ำมันบางลง แต่ในพื้นที่ยังคงมีคราบน้ำมันลอยอยู่กลางทะเลอย่างเห็นได้ชัด



แต่จากการคาดการณ์มีแนวโน้มสูงที่คราบน้ำมันจะเคลื่อนที่ไปทางทิศตะวันออก ซึ่งนั่นจะทำให้มวลสารพิษก้อนนี้ถูกกระแสน้ำพัดไปยังอุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้า และเกาะเสม็ดอย่างเลี่ยงไม่ได้



อย่างไรก็ตาม เจ้าหน้าที่ชุดแก้ไขสถานการณ์น้ำมันรั่วไหลลงทะเล จะนำแผ่นซับน้ำมัน ไปเตรียมพร้อมไว้บริเวณชายหาด รวมถึงมีเรือตรวจการณ์คอยเฝ้าระวัง ตรวจสอบสภาพน้ำตลอดเวลา



ด้านศาสตราจารย์ ดร.สุชนา ระบุว่า แม้จะสามารถป้องกันคราบน้ำมันที่เห็นได้ แต่ก็เป็นการแก้ปัญหาในระยะสั้นเท่านั้น เนื่องจากสารพิษบางส่วนได้ปะปนไปกับน้ำแล้ว ซึ่งจะส่งผลในระยะยาวจากนี้ และอาจต้องติดตามผลเป็นระยะ



ล่าสุดยังไม่พบคราบน้ำมันบนผิวโคโลนีปะการัง ในพื้นที่เกาะเสม็ด ส่วนพฤติกรรมของสัตว์น้ำในบริเวณนี้ยังคงปกติ แต่ก็มีคราบบางส่วนน้ำมันบางส่วนที่พบแล้วตามหาดต่างๆ ในจังหวัดระยอง



สำหรับทะเลระยองบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาแหลมหญ้าและเกาะเสม็ดมีปะการังอยู่กว่า 808 ไร่ ส่วนใหญ่เป็นปะการังก้อนและปะการังกิ่ง มีความสำคัญ เป็นแหล่งอาศัยและแหล่งอาหารให้กับสัตว์ทะเลในบริเวณนี้ เติบโตเฉลี่ยเพียงปีละ 1 เซนติเมตรเท่านั้น ดังนั้นจึงต้องติดตามผลกระทบต่อระบบนนิเวศน์ในระยะยาวนับจากนี้ แม้สถาบันวิจัยทรัพยากรทางน้ำ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จะสามารถผสมเทียมปะการังได้แล้ว แต่ความเสี่ยงที่เกิดขึ้นกับปะการังทะเลระยองในขณะนี้ก็ยากที่จะรักษาความสมบูรณ์ของตัวอย่างพ่อแม่พันธุ์ไว้ เนื่องปะการังหมันต่างจากปะการังฟอกขาว ที่ไม่สามารถฟื้นฟูกลับมาให้เป็นปกติได้