สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงบรรยายพิเศษผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ออนไลน์ พระราชทานแก่นิสิตและคณาจารย์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ และบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 3

วันนี้ เวลา 12 นาฬิกา 44 นาที สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เสด็จออก ณ ท้องพระโรง ตำหนักทิพย์พิมาน อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ทรงบรรยายพิเศษผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ออนไลน์ เรื่อง การเกิดเนื้องอก Oncogenesis พระราชทานแก่ นิสิตและคณาจารย์ของคณะสัตวแพทยศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ และบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สำหรับวันนี้ ทรงบรรยายในหัวข้อ ทิวเมอร์-ซัพเพรสเซอร์-ยีน (Tumor Suppressor Genes) และหัวข้อ การก่อตัวและการกระจายตัวของมะเร็ง โดยทรงอธิบายถึงหน้าที่และบทบาทของทิวเมอร์-ซัพเพรสเซอร์-ยีน

สำหรับในภาวะปกติ ทิวเมอร์-ซัพเพรสเซอร์-ยีน เช่น ยีน p53 จะทำหน้าที่ควบคุมการเจริญของเซลล์ในหลายลักษณะ หรือมีบทบาทเสมือนตำรวจคอยตรวจความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เกิดขึ้น โดยจะสร้างโปรตีนที่มีหน้าที่ในการยับยั้งการเจริญของเซลล์ ไม่ให้มีปริมาณมากเกินไป และยังมีบทบาทในการควบคุมการตายของเซลล์ เมื่อเซลล์สิ้นอายุขัย หรือเมื่อมีความผิดปกติของดีเอ็นเอ หรือโครโมโซม ซึ่งไม่สามารถซ่อมแซมได้แล้ว ดังนั้น เมื่อยีนเหล่านี้เกิดความผิดปกติ เช่น การกลายพันธุ์หรือสูญหายไปจากเซลล์ ทำให้ไม่สามารถทำหน้าที่ในการยับยั้งหรือควบคุมการเจริญของเซลล์ เซลล์จึงมีการเพิ่มจำนวนอย่างไม่หยุดยั้ง และจะทำให้เกิดมะเร็งขึ้นในที่สุด เช่น การกลายพันธุ์ของยีน p53 ที่พบในโรคมะเร็งหลอดอาหาร และมะเร็งลำไส้ ทั้งนี้ ยังทรงบรรยายเปรียบเทียบคุณลักษณะของอองโคยีนส์ และทิวเมอร์-ซัพเพรสเซอร์-ยีน เพื่อให้นิสิตเกิดความเข้าใจได้อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น

จากนั้น ทรงบรรยายต่อเนื่อง ในเรื่องการก่อตัวและการกระจายตัวของมะเร็ง หลังจากที่เกิดการกลายพันธุ์ของดีเอ็นเอขึ้นในเซลล์แล้ว จะเข้าสู่ขั้นก่อตัว โดยสารที่ส่งเสริมให้เกิดมะเร็ง ที่เรียกว่าสารโปรโมเตอร์ ซึ่งจะไม่มีผลต่อสารพันธุกรรมภายในเซลล์โดยตรง เหมือนสารก่อมะเร็ง แต่จะทำหน้าที่จับกับตัวรับสัญญาณ ที่มีความจำเพาะอยู่บนผิวเซลล์ ส่งผลให้เกิดการเพิ่มจำนวนของเซลล์ผ่านกลไกต่างๆ ทรงยกตัวอย่าง รูปแบบการทดลองเกี่ยวกับการเกิดมะเร็งผิวหนังในสัตว์ทดลอง ที่ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของสารก่อมะเร็ง ที่ไม่มีผลต่อสารพันธุกรรม หลังการเพิ่มจำนวนของเซลล์ที่ผิดปกติในขั้นก่อตัว จะเกิดการเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติของเซลล์เหล่านี้มากขึ้น จนเข้าสู่ขั้นกระจายตัว ซึ่งจะมีการกลายพันธุ์และการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมเพิ่มมากขึ้น มีผลต่อการแสดงออกของยีน ทำให้เซลล์เหล่านี้ขยายตัวเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว

โดยในช่วงแรกจะอยู่รวมกันในบริเวณที่เกิดมะเร็ง ซึ่งหากตรวจพบในระยะแรก จะมีโอกาสรักษาให้หายได้ แต่หากปล่อยให้เซลล์มะเร็งเริ่มรุกล้ำไปยังบริเวณใกล้เคียง ผ่านระบบหลอดเลือดและท่อน้ำเหลือง และการกระจายตัวออกไปยังเนื้อเยื่อหรืออวัยวะอื่นๆ ที่อยู่ห่างออกไป จะทำให้แพร่กระจายไปสู่หลายระบบในร่างกาย ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้คน และสัตว์ป่วยด้วยโรคมะเร็งเสียชีวิต

ปัจจุบันมีความรู้ในเรื่องขั้นตอนของการเกิดมะเร็งแล้ว แต่ยังขาดความเข้าใจในเรื่องของการรุกล้ำ และการกระจายตัวที่ยังไม่สมบูรณ์ จึงเป็นปัญหาหลักที่ต้องศึกษาและค้นคว้าวิจัย เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับพยาธิสภาพของโรคมะเร็ง ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญ ที่จะนำไปสู่การพัฒนา วิธีการวินิจฉัยโรค ตลอดจนการพัฒนายาและการรักษาที่มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น ทั้งในคน และในสัตว์ต่อไป